Header

Columns 2011 Columns 2010 Columns 2009 Columns 2008 Columns 2007 2006 2005 2004

JONGSTE MARKTSIGNALEN
(19 maart 2009)
 

De huizenmarkt

Onverwacht bleek het aantal nieuwe woningen (vooral appartementen) in de maand februari in de VS met 22,2% fors te zijn gestegen. Dat lijkt op zich goed nieuws ware het niet dat deze activiteit vergeleken met een jaar eerder niettemin met 47,3% is gedaald. Voorts wordt de stijging toegeschreven aan de relatief zachte winter van dit jaar. Bovendien moeten bouwers wel blijven bouwen, ook al verkopen ze niet. Voor het eerst was er eveneens sprake van een stijging met 3% van het aantal nieuwe aanvragen. De eerste nieuwe zwaluw in een markt zonder noemenswaardige vraag en een overvloed aan aanbod? Naast het ‘fraaie’ bankennieuws in de afgelopen dagen was een en ander voor beleggers voldoende reden om alvast massaal in bouw- en bankaandelen te stappen. Ook in het casino zie je spelers aan de roulettetafel op zwart gaan spelen nadat de ‘tombola’ eerst vele malen achtereen op rood had gestaan. Een andere onderbouwing ontbreekt vooralsnog!

 

Tevens werd bekend gemaakt dat het aantal foreclosures (uitzetting wegens wanbetaling) van huiseigenaren het afgelopen jaar was opgelopen naar ca. twee miljoen. Volgens Crédit Suisse kan dit aantal de komende jaren verder oplopen naar een slordige tien miljoen. Een en ander zal bijgevolg nog tot de nodige marktaanpassingen aanleiding geven.

 

Nieuwste ‘hype’ in de VS: huiseigenaren ‘kraken’ (betalen geen rente + aflossing meer) hun eigen woning, zodra de hypotheek ‘nat’ staat (huis = minder waard dan hypotheek) totdat foreclosure volgt. Met de opgebouwde reserves (mede vanuit andere bron) hoopt men dan het eigen huis voor een ‘prikkie’ te kunnen terugkopen. Aangezien de banken als gevolg van de grote ‘toestroom’ van wanbetalingen hun foreclosures pas 6 – 12 maanden nadien kunnen uitvoeren, krijgen deze ‘huiseigenaren’ nog even de tijd voordat hun uur heeft geslagen. Hoe langer deze interval en de prijs verder is ingezakt, hoe groter het voordeel bij terugkoop.

 

De financiële markt

Tot dus ver weigeren banken hun ‘toxic assets’ af te waarderen naar de huidige biedprijzen. Er zijn intussen diverse partijen w.o. hedge funds, die wel interesse hebben om deze producten te kopen maar wel voor de prijs die zij aannemelijk vinden. Deze prijs ligt veraf van de waarde waarvoor de banken deze gedrochten wensen aan te bieden. Logisch omdat een verdere afwaardering de banken nog verder onder water zet. Beleidsmakers koesteren intussen angst voor massale insolventies en zoeken naar middelen om dit ‘afval’ niet verder in prijs te laten zakken. Op deze wijze wordt het probleem echter niet opgelost. Sanering van deze assets staat aan de wieg van een herstel.

 

Dit probleem blijft niet beperkt tot de VS. Ook in de UK begint het water tot aan de lippen te stijgen. Nog niet eerder is de twijfel over de kredietwaardigheid van de Britse banken zó groot geweest. Dit is o.m. zichtbaar aan de spread tussen de LIBOR – London Interbank Offered Rate -  en de verwachte renteniveaus op de kapitaalmarkt. Alleen voor zeer korte tijd (dagen) kunnen banken nog geld lenen. Ook hier doet zich hetzelfde euvel voor van de grote ‘afstand’ tussen bied- en laatprijzen van de toxic assets of anders: deze handel ligt eveneens gewoon stil. De verhouding tussen kredietschuld en het BBP ligt in de UK nog ongunstiger dan in de VS. Vandaar dat premier Brown zich als voormalig ‘ongezien’ minister van Financiën grote zorgen maakt. Hij mag zich deze ontwikkeling persoonlijk terecht aantrekken.

 

Het tromgeroffel voorafgaande aan de komende G-20 meeting op 2 april aanstaande is bedoeld om de markten in de eerste plaats een beetje tot rust te brengen. De beurzen hebben hierop alvast een ‘voorschotje’ genomen. Overigens zal men tot die datum toch wel even de kat uit de boom willen kijken, vooropgesteld dat zich tussentijds geen nieuwe rampspoed voordoet. Op deze meeting zal de toon moeten worden gezet op welke wijze en met welke middelen deze crisis gecoördineerd te lijf zal worden gegaan. Indien hierover geen consensus wordt verkregen, is het niet ondenkbeeldig dat de crisis verder uitdiept. De verantwoordelijkheid van de G-20 kent thans letterlijk geen grenzen meer!

 

De valutamarkt

De Zwitserse nationale bank (SNB) heeft vorige week voor het eerst ingegrepen om de frank naar beneden te drukken. Dit optreden geeft voedsel aan de gedachte dat ook andere nationale banken (bijvoorbeeld Japan, maar ook andere naties) dit voorbeeld zouden kunnen volgen om hun export te bevorderen. Dit draagt natuurlijk niet bij tot een verdere internationale aanpak en zou kunnen eindigen in de devaluatie van diverse andere muntsoorten. 

 

China heeft intussen op haar investeringen in o.m. Fannie Mae, Freddie Mac en AIG een verlies geleden van bijna 80 miljard dollar. Dit opgeteld bij het verlies als gevolg van de gedaalde dollar en de gedaalde waarde van Amerikaans schuldpapier komt het verlies totaal op meer dan 200 miljard dollar. Dit ontlokte de Chinese premier Wen Jiabao tijdens een persconferentie vorige week de uitspraak: ‘To be honest, I am definately a little worried. We have loaned huge amounts of money to the United States, so of course, we have to be concerned. We hope the US honors its word and ensures the safety of our assets and take measures to guarantee its good credit’.

 

Kortom, de Chinese premier maakt zich terecht zorgen over de grote sommen uitgeleend geld aan de VS en hoopt dat dit land voldoende maatregelen weet te treffen om hiervoor borg te staan. Het behoeft geen betoog dat hij aan Obama wilde duidelijk maken op te houden om ‘ongegeneerd’ aangemaakt papiergeld in bodemloze putten te storten. Het vertrouwen in Amerikaans overheidspapier wordt op deze wijze totaal ondermijnd, met als gevolg verdere waardedaling en rentestijging.

 

Een ander Chinees signaal vormt het grootschalige stimuleringsprogramma van totaal bijna 1.000 miljard dollar, reeds zichtbaar in grootschalige aankopen op de grondstoffenmarkt met name in koper (liefst 283.461 ton). Dit geld is niet langer beschikbaar om Amerikaanse schulden te financieren en moet gevolgen krijgen voor de rente in Amerika. Een hogere rente is wel het laatste zetje voor een reeds terugvallende economie. Het is vooral aan China te danken dat een belangrijke graadmeter als de Baltic Dry Index lijkt uit te bodemen. In dit kader is het ook goed te letten op de ontwikkeling van de Amerikaanse handelsbalans die nu sterk terugvalt als gevolg van instortende handelsvolumes.

 

Singapore verwacht een verder toenemende zwakte op de internationale valutamarkt gepaard aan een sterk neerwaartse economische cyclus, die minstens nog drie jaar zal aanhouden. Met name zwakke munten als de dollar en het Britse pond zouden moeten worden gemeden ‘als de pest’, werd er bij gezegd door de directeur van de Government of Singapore Investment Corp. (GSIC). De euro werd in dit rijtje wonderwel niet genoemd.

 

Rusland heeft in het kader van de komende G-20 meeting in Londen op 2 april aangedrongen op nieuwe internationaal erkende standaards voor een evenwichtig macro-economisch en financieel beleid, dat als bindend zou moeten gelden voor de leading world economies. Een en ander zou z’n neerslag moeten krijgen op de verschillende valutapariteiten, zodat allerlei onevenwichtigheden zoals we die nu kennen zich niet meer kunnen voordoen. Dit zal ongetwijfeld nog een brug te ver zijn.

 

Het IMF daarentegen voelt meer voor ‘quantitative easing’ (ongelimiteerd geld bijdrukken) ondergebracht in een nieuwe mondiale ‘super valuta’ in de vorm van zgn. Special Drawing Rights (Speciale Trekkingsrechten) om zo aan de huidige crisis een halt te kunnen toeroepen. Deze actie wordt ondersteund door zowel het Amerikaanse als het Britse ministerie van Financiën. Economen waarschuwen evenwel voor een onstuitbare inflatie als gevolg hiervan. Je mag ‘vrezen’ dat de rest van de wereld hierbij niet zal staan te juichen en eerder zal zeggen dat de VS en de UK maar hun eigen boontjes moeten doppen, zonder de rest van de wereld in hun val mee te slepen.

 

De Amerikanen hebben trouwens al wel het een en ander uit te leggen nu hun begrotingstekort al dreigt uit te lopen naar 12% van het BBP, zonder dat het eind in zicht is. Een ongeremde stijging van de geldgroei gaat nu eenmaal vooraf aan stijgende inflatie. Het verraderlijke van de huidige monetaire politiek is het overtrekken van deze groei en daardoor het vertrouwen juist afneemt. Intrinsiek wijst dit op zulke onprettige vooruitzichten als:

 

  • verdere depreciatie van de munt met hogere importprijzen en als gevolg daarvan

  • stijgende inflatie = afnemende koopkracht

  • valutacontrole voor Amerikanen die niet langer hun geld ‘buitengaats’ mogen parkeren en mogelijk voor buitenlanders die hun winst in de VS dienen te laten

  • meer belastingen

  • stijgende rente

  • verder oplopende werkloosheid

  • ‘capitulatie’ van de vastgoedmarkten (residentieel en commercieel)

  • een ‘bullet bull market’ als gevolg van sociale onrust

 

De edelmetaalmarkt

Meest recente en belangwekkende ontwikkeling: de backwardation van het zilver. Intussen blijkt de COMEX hierop ingesprongen te zijn door de voorraden zilver sterk te verhogen.

Gezien het feit dat de US Mint de muntverkoop heeft moeten stoppen bij gebrek aan voorraad, lijkt het dat de COMEX zowel hier de zilver- als goudvoorraad heeft ‘opgehaald’.

Zo werd een stijging van de goud- en zilverprijs wederom voorkomen.

 

Verder is opvallend dat de aandelenkoersen van de mijnbouwfondsen nog steeds flink achter zijn gebleven bij de stijging van het fysieke goud- en zilverprijs. Dit had vooral te maken met de flink gestegen operationele kosten, niet in de laatste plaats als gevolg van de sterk gestegen olieprijs vorig jaar. Intussen is die prijs met tweederde terugvallen, hetgeen zich vertaalt in eveneens flink gedaalde productiekosten. Tevens hadden de aandelen van de mijnbouwers ook sterk te lijden onder de shake out van hedge funds en andere beleggingsfondsen vorig jaar. Voorts vinden er thans ook gold leases (zie eveneens vorige column ‘Naderend Noodweer II) plaats tegen een negatieve rente, dus de afnemers ontvangen goud uit Fort Knox met een rentepremie op de koop toe. Kennelijk wordt alles uit de kast getrokken om de goudprijs onder controle te kunnen houden. Het moet toch echt niet gekker gaan worden.

 

 

Een andere reden voor de achtergebleven mijnbouwaandelen zou kunnen zijn de opkomst van Exchange Traded Funds, die alleen in fysiek goud beleggen – zeggen ze – maar merendeels gebruik maken van futures op de COMEX, dus met andere woorden het risico van niet-levering nemen. Het risico ligt dan puur bij de belegger in deze fondsen die in dat geval letterlijk met lege handen komt te staan als het fout gaat.

 

Ook tegen het licht van de komende G-20 meeting ligt het voor de hand de goudprijs verder onder bedwang te houden. Het gaat immers om het vertrouwen in de dollar, waarvan de goudprijs de afspiegeling is. UBS in Zwitserland heeft intussen haar prognose tot 2015 naar boven bijgesteld naar US$ 2.500 per troy ounce, met een ondergrens van hooguit US$ 500. Naarmate het manipulatieproces langer aanhoudt, lijkt deze bodem steeds minder waarschijnlijk. Daarbij komt dat de centrale banken in de westerse wereld steeds minder geneigd blijken nog langer goud te verkopen, aldus UBS. Volgens anderen schijnen de centrale banken in de afgelopen jaren reeds meer dan 50% van hun goudreserves te hebben ‘verstookt’ en dreigen bij verdere liquidatie ook hun laatste beetje vertrouwen te ‘verstoken’. Ondanks alle verkoopdruk is de goudprijs vanaf aanvang deze eeuw in dollars al bijna verviervoudigd.
 


Tegelijkertijd dienen grote kopers zoals de centrale banken in Azië en het Midden-Oosten zich in te houden om de goudprijs niet te veel op te jagen. Mocht het IMF niettemin om liquiditeitsredenen over willen gaan tot verkoop van het aan dit instituut gealloceerde goud van lidstaten dan zal dit hoogstwaarschijnlijk buiten de markt omgaan. Om enigszins tegenwicht te bieden aan hun steeds zwakkere dollarreserves zal China hoogstwaarschijnlijk hiervoor de eerst gegadigde zijn.

 

Marktherstel

Volgens een opgave van de Asian Development Bank is er vorig jaar meer dan 50.000 miljard dollar aan afwaarderingen (inclusief derivaten) door het afvoerputje gespoeld. Dat verlies zal hoogstwaarschijnlijk nooit meer kunnen worden terugverdiend. Tevens staat nog een deel van de derivaten op een verdere afwaardering te wachten.

 

Voordat er van enig marktherstel sprake kan zijn, zal er op z’n minst een duidelijke richting dienen te worden gegeven aan een gezamenlijk puin ruimen. Dit zal overal pijn doen. De vraag is of onze huidige generatie politieke en financiële leiders dit aandurft. Tegelijk zal een nieuw mondiaal gecoördineerd beleid – met voldoende ingebouwde checks and balances – moeten worden uitgezet om met hernieuwd vertrouwen de toekomst tegemoet te kunnen treden. Los hiervan zal er tegelijkertijd naar een krachtdadige oplossing van ons energie- en klimaatprobleem moeten worden gestreefd. Ook hiertoe is medewerking van alle economische participanten een eerste vereiste. Dit zijn de hangijzers van onze toekomst!

 

Voor de belegger is het belangrijk de window dressing (symptoombestrijding door van overheidswege eindeloos geld in het circuit te pompen dat hooguit leidt tot uitstel van executie) niet als een positieve ontwikkeling aan te merken, maar te blijven letten op de essentialia van deze tijd zoals in de eerste plaats een sanering van de bankschulden.

 

Robert Broncel

 

copyright 19 maart 2009

 
 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel