Als “kapitein van de grootste economie” meldde
Fed president Ben Bernanke voor het front van de verzamelde
centrale bankpresidenten op 26 augustus j.l. ingetogen: ‘the
risk that the economy has entered a substantial downturn appears
to have diminished over the past month or so’ (het
risico dat de economie substantieel afglijdt is de afgelopen
maand afgenomen). Deze mededeling was meer bedoeld voor de pers
dan voor “de jongelui” die uit alle delen van de wereld (onder
de nodige CO2 uitstoot) naar Jackson Hole in Wyoming waren
afgereisd.
Een soortgelijk geluid kenden we nog van een
uitspraak een jaar geleden toen Bernanke riep: ‘the
financial crisis appears to be mostly behind us, and the economy
seems to have stabilized and is expanding again’ (de
financiële crisis schijnt merendeels achter ons te liggen en -
in één adem - de economie schijnt zich te hebben gestabiliseerd
en groeit weer). Ofwel “het gelijk” van de kapitein op de brug
om de passagiers rustig te houden!
Bernanke’s “vooruitziende blik”
Ook de volgende uitspraak van ‘uncle’ Ben tijdens
de Jackson Hole speech is om in te lijsten: ‘with respect to
longer-run prospects, however, my own view is more optimistic.
As I will discuss, although important problems certainly exist,
the growth fundamentals of the United States do not appear to
have been permanently altered by the shocks of the past four
years’ (met betrekking tot de langere termijn vooruitzichten
ben ik echter meer optimistisch; hoewel er stellig belangrijke
problemen bestaan, schijnen de onderliggende groeifactoren van
de V.S. na de schokken van de afgelopen vier jaar niet wezenlijk
te zijn aangetast). Dat de groei over het eerste halfjaar was
teruggelopen naar 0,7% was wellicht bij hem nog niet
doorgedrongen.
Toegegeven, de kapitein van de “onvergankelijke”
Titanic had destijds minder manoeuvreerruimte dan “kapitein”
Bernanke met z’n “weergaloze” inspanningen om de banken te
redden en de economie met ongebreidelde geldverruimingen en lage
rente weer aan de praat proberen te krijgen. Op de Titanic was
het destijds uitsluitend letterlijk pompen of verzuipen.
ZIRP
Teneinde er voor te zorgen dat het economisch
vertrouwen en daarmee de beurs na afloop van QE2 eind juni niet
opnieuw een al te grote deuk zou oplopen had BB een nieuw konijn
uit zijn hoed getoverd n.l. ZIRP dat staat voor “Zero Interest
Rates Period”, in goed Nederlands: permanente 0-rente (tot medio
2013!). Daarmee wist hij tot dusver te voorkomen opnieuw te
moeten grijpen naar het QE-wapen van schuld opkopen, hetgeen bij
zijn buitenlandse “evenknieën” niet zo’n beste beurt zou hebben
gemaakt.
Om het bankengezelschap voorts vriendelijk te
stemmen, spiegelde hij hen voor er “alles” aan zou doen om een
mogelijk tweede Grote Depressie te voorkomen en daartoe “alle
opties” open te houden. Tevens werd “de bal” bij het Congres en
het Witte Huis neergelegd die nu samen moeten gaan zorgen voor
een beter budgetbeheer, meer werkgelegenheid en bijgevolg een
aantrekkende economie. Door ZIRP ruimschoots over de
verkiezingen van volgend jaar heen te tillen, hoopt BB dat beide
partijen (Republikeinen en Democraten) niet opnieuw over elkaar
heen rollen zoals bij de ophoging van het schuldplafond.
Typerend was dat er weinig nieuws over S&P’s afwaardering naar
buiten kwam.
Meer “optimisme”
Met enig “optimisme”wist hij er aan toe te
voegen: ‘the economic healing will take a while, and there
may be setbacks along the way, however, the healing process
should not leave major scars’ (het economisch helingsproces
kan wel een tijdje aanlopen met onderweg af en toe een mogelijke
terugval zonder echter grote littekens achter te laten). Ook
wilde BB een poging doen om de opgekochte schulden ad $2.300
miljard over een langere termijn uit te smeren. Tenslotte
probeerde hij druk te zetten op de commodity prijzen, zodat deze
binnen de Fed’s doelstelling tot niet meer dan 2% inflatie
zouden leiden.
Kortom, er zou vooralsnog geen reden zijn om het
lifeboat deck op te zoeken, laat staan over boord te
springen! Maar ja, dan zijn er ook nog de Europese
bank”probleempjes”. Die zijn van een iets ander kaliber dan die
in de V.S., waar men altijd weer “veilig” kan terugvallen op de
Fed. De ECB heeft geen drukpersbevoegdheid maar kan anderzijds
moeilijk met lede ogen afwachten totdat 17(!) bankneuzen en
parlementen in dezelfde richting staan. Hier wordt “goede raad”
steeds duurder nu de bank al voor een kleine €200 miljard aan
zuidelijk Europese staatsleningen uit de markt heeft gehaald. De
rente in Italië en Spanje begon te veel op te lopen, terwijl
tezelfdertijd de Finnen van de Grieken boter bij de vis eisen.
Tja, wie wil
dat niet?
De beurzen
Op Wall Street werd weliswaar nerveus gereageerd
maar de beurzen trokken in vrij “dunne” handel later toch weer
aan. Je zou kunnen zeggen dat BB naderhand het voordeel van de
twijfel kreeg. Zo daalde de Dow maximaal met 220 punten om te
eindigen met een plus van 163 punten of 1,5%, steeg de S&P met
1,8% en de NASDAQ zelfs met 2,6%.
De “hulp” van Warren Buffett was hieraan
ongetwijfeld niet vreemd. Immers, op het juiste moment gaf hij
de grootste bank met het laagste vertrouwen, in casu Bank of
America, met een gehalveerde beurswaarde dit jaar een “heroïne
shot” van $5 miljard. Als tegenprestatie ontvangt hij voor deze
speciaal uitgegeven preferred stock een dividend van 6% met een
optie 700 miljoen aandelen te kopen tegen een prijs van $7,14
gedurende de komende 10 jaar. Dit in de wetenschap dat de
boekwaarde van deze bank thans op $12,65 per aandeel ligt. Het
aandeel schoot met 15% omhoog en nam ook andere banken mee. In
2008 haalde Warren hetzelfde kunstje uit met Goldman Sachs in
2008 om een dividend van 10% op te strijken. |