Centrale bankiers horen beweren dat goud het
enige alternatief is tot sanering van ons huidige monetaire
systeem is even onvoorstelbaar als de bewering dat Columbus het
ei zou hebben uitgevonden.
Centrale bankiers weten natuurlijk al lang dat
stimulering van de economie onder de huidige omstandigheden
middels renteverlaging en het openzetten van de geldsluis even
zinloos is als het bestrijden van een meltdown in een
kernreactor door de brandkraan wijd open te houden.
Renteverlagingen en de geldkraan kunnen op zich
nooit de kredietfunctie nieuw leven inblazen en hebben alleen
tijdelijk resultaat bij voldoende financiële reserves “op de
bank” maar niet als het bankwezen van schulden vergeven is. Met
Japan als “lichtend” voorbeeld” weten Bernanke en ‘companion in
crime’ Draghi dat de Keynesiaanse “oplossing” een drogoplossing
is die slechts tot economische rampspoed leidt in de vorm van
deflatie (schuldvernietiging) óf (hyper)inflatie (verdamping van
de koopkracht).
In dat kader is het exemplarisch dat Nout Wellink,
Klaas Knot en Mario Draghi als reactie op mijn columns niet
verder kwamen dan “notie” te hebben genomen (Nout Wellink) of
‘thank you for sharing your views and analyses with us’ (Mario
Draghi’s secretaresse) of door niets van zich te laten horen
(Klaas Knot).
Scheiding van geld en staat
Het is meer dan genoeg geweest. Na de scheiding
van kerk en staat een paar eeuwen geleden is het nu ruimschoots
tijd voor de scheiding van geld en staat. Daarmee zou een einde
komen aan de permanente rente- en andere marktverstoringen en
kan een periode van boetedoening voor de bankiers worden
ingeluid. Een centrale bank dient volstrekt onafhankelijk van de
politiek te functioneren. Op die manier was ook de Duitse
Bundesbank door de geallieerden in 1948 opgezet conform de
stelling dat een centrale bank zich naar de markt moest richten
en niet naar de politiek. Die positionering heeft voor een
belangrijk deel bijgedragen tot het succes van de D-mark en het
‘Wirtschafswunder’ na WO II. De overdracht van het gezag aan de
ECB in 2001 bleek een heikel punt. Deze bank moest in Frankfurt
als zetel van de Bundesbank worden gevestigd. De euro moest een
duplicaat van de D-mark zijn. Het vertrouwen in de euro groeide
aanvankelijk totdat de Griekenland ‘case’ zich aandiende.
Voormalig ECB president Trichet bleef er
aanvankelijk op hameren geen Griekse staatsschuld op te kopen.
Echter na een meeting van EU politici in mei 2010 ging hij
alsnog overstag.
Duidelijk werd dat Trichet bleek te hebben
toegegeven aan de wil van de politici. Ingegeven door het door
en door verziekte met de politiek verweven Fedbeleid wist hij
zich niet staande te houden tegen het geweld van de inmiddels
ontstane schuldbubbel. Het opkopen van staatsschuld werd gemene
zaak. Mario Draghi benadrukte recent nog eens alles in het werk
te zullen stellen om de euro te redden. Als hij daarmee
bijdrukken bedoelde dan leert het verleden dat bijdrukken
slechts leidde tot vernietiging van koopkracht en inleiding
vormde tot een ‘fin de siècle’. In elk geval smaakte hij het
genoegen op de beurs een ware zomerrally te hebben
bewerkstelligd. Hoe naïef kun je als belegger zijn?
Ter bescherming van onze koopkracht zal het
“goudwiel” opnieuw moeten worden uitgevonden. De staat za zich
dan volledig afzijdig dienen te houden van marktmanipulatie en
alleen staatsschuld uit te zetten voor zover deze door harde
reserves wordt gedekt. Bij gebrek aan voldoende middelen kun je
er donder op zeggen dat “de staat” het zal bestaan om opnieuw à
la Roosevelt in 1933 tot goudconfiscatie over te gaan. Weliswaar
zou er dan een reële verankering met goud worden gerealiseerd
maar dit heeft om uiteenlopende redenen – meestal oorlog – nooit
stand gehouden. Bezitters van edelmetaal in welke vorm dan ook
dienen dat vanwege dit ongewisse risico in elk geval buiten de €
en $ zones te stallen.
Tekenen aan de wand
Achter de schermen wordt naarstig gekeken naar
hoe het verder met de euro moet. Hier doemen een aantal niet
aanlokkelijke scenario’s op zoals:
Maar laten we nog even positief blijven en kijken
naar meer “voor de hand liggende” opties:
-
de ECB blijft staatsschuld opkopen hetgeen reeds heeft
geresulteerd in ruim 25% PIIGS schuld op de balans waarmee
toenemende insolventie voor de ECB dreigt
-
de ECB koopt bankobligaties middels het EFSF maar daar zit
nog geen €70 miljard in
-
de ECB zou via het tussenstation ESM willen handelen maar
dat is nog niet geratificeerd en zal hoogstwaarschijnlijk
nooit een bankstatus krijgen
-
Spanje en Italië hoeven niet langer bij te dragen in de
‘funding mix’ maar daarmee zouden Frankrijk en Duitsland een
dubbele portie in hun maag gesplitst krijgen en dat geld
hebben ze domweg niet
-
Kortom: er is geen optie
Intussen is bekend dat de Bank of International
Settlements (BIS) te Basel al geruime tijd geleden een zgn. goud
swap heeft gefaciliteerd van (voor zover nu bekend) ruim 500 ton
maar kan ook meer zijn. De herkomst van dit goud is niet bekend
maar deze zal zeker dienen of gediend hebben om meer leningen
tegen een lagere rente te kunnen wegzetten. De hoeveelheid was
aanzienlijk groter dan om alleen in de Griekse nood te voorzien.
Hoewel deze swap in veel nevelen is gehuld maakt dit wel
duidelijk dat de rol van het goud als monetair instrument achter
de coulissen blijkt toe te nemen. Daar overheen maakte de ECB
vorige week bekend dat de Europese goudreserves ad €433,778
miljard nagenoeg ongewijzigd zijn gebleven.
In de financiële pers kom je dit soort berichten
nagenoeg niet tegen en lijkt het alsof edelmetaal aan een
kwijnend imago lijdt. Beleggers krijgen uiteraard wel alles over
de beurs te lezen en vragen zich bijgevolg af of goud überhaupt
wel zo’n “handige” belegging is, vooral nu het “niks meer doet”
en uiteraard geen rendement oplevert. Niet wordt gezien dat “de
spelers” alle belang hebben bij een niet verder stijgende
goudprijs; lees een niet verder dalende papierwaarde. Zonder
papier zijn ze uitgespeeld.
In marktkringen wordt volgehouden dat commerciële
instituten niet meer dan voor ca. 1½% in edelmetaal zijn belegd.
Pas als het goud de top van $1.920 in september vorig jaar weet
te nemen, mag je weer van belangstelling spreken. Intussen is
onmiskenbaar dat goud een steeds grotere rol als drager van een
“waarde inefficiënte” geldhoeveelheid begint te manifesteren
vooral nu de centrale banken hun kruit in feite verschoten
hebben. Uiteindelijk kan het niet uitblijven dat het verdere
verval van het fiatpapier in de waardering van het edelmetaal
zal worden gereflecteerd. Dat betekent nogmaals niet dat de
waarde van het edelmetaal dan zou moeten stijgen maar dat de
koopkracht van het papier juist verder daalt. Bovengenoemde
swap deal is in elk geval een duidelijk teken aan de wand!
Een ander teken is dat er na de Aziaten nu ook in
het Zwitserse parlement stemmen opgaan om het in het buitenland
(New York, Londen) opgebaarde goud (vooral dienend als onderpand
van de COMEX) terug te eisen. Al eerder waren de Aziatische
terugcalls en grootschalige aankopen bekend.
Systeemwijziging
Afgaande op de inleiding van deze column zullen
we van de huidige generatie beleidsmakers geen hoge dunk hoeven
te hebben. Zij houden het bij “pappen en nat houden” totdat de
wal het schip keert. Alleen een afgedwongen ommekeer zal de
geesten wakker doen schudden. Er is uiteindelijk geen ander
alternatief voorhanden dan een onvervalste pure gouden
standaard.
Wanneer de euro eenmaal is gevallen zal er voor
geen enkele andere opgeblazen papieren muntsoort met de dollar
voorop een andere uitweg zijn. Er is domweg sprake van een te
grote mondiale monetaire verwevenheid. De vraag ligt dan voor
de hand hoe duur het goud dan wel niet zou moeten worden? De
waarde van het goud is echter door alle eeuwen heen een
constante gebleken dus de vraag moet luiden wat het papier dan
nog waard is? Gezien het geheel aan uitstaande ongedekte
schulden heeft het € en $ papier nauwelijks meer dan nanowaarde.
Onderstaande chart laat een weinig verheffend
beeld zien en dan hebben we het slechts over het laatste
decennium. Reken je vanaf het moment (augustus 1971) dat de
dollar werd losgekoppeld van het goud, dus toen de dollar
gefixeerd stond op $35 per troy ounce, en je zet dat af op de
huidige zwabberprijs van $1.600 dan wordt duidelijk dat de nano
aanduiding bepaald niet overdreven is. Begrijpelijk dat “onze”
beleidsmakers het in hun broek doen als het edelmetaal opnieuw
aan een opmars zou beginnen. In feite hebben ze het al veel te
ver laten komen.
|