CONFRONTATIE WEST-OOST

(26 augustus 2014)

Voor een goed begrip van de huidige spanningen tussen West en Oost met Oekraïne nu als draaipunt dienen we “even” een duik te nemen in het verleden,  terug naar het ontstaan van de Soviet-Unie na de communistische revolutie.

Deze revolutie was het gevolg van de buitengewoon slechte economische omstandigheden in die tijd die tot grote wrevel leidde jegens het gezag, in casu de tsaar dat hem met z’n familie de kop kostte, identiek aan Louis XVI en z’n Marie Antoinette ten tijde van de Franse revolutie. Teneinde aan de rijkdom van het tsarendom cum suis een einde te maken werd alle bezit verbeurd verklaard en kwamen alle kapitalistische verworvenheden  inclusief de productiemiddelen aan de staat toe. Dat gold ook het boerenbedrijf als wel het private vastgoedbezit. De arme bevolking stond maar al te graag achter deze coup, zoals dat ook gebeurde na de opgelegde dwangbepalingen in het vredesakkoord van Versailles in 1919 die uiteindelijk het nationaal socialisme van Hitler aan de macht brachten.

De vraag in het Kremlin rees al snel op welke wijze daadwerkelijk een doodklap aan het vermaledijde kapitalisme kon worden uitgedeeld. Na Lenin’s heengaan was het Stalin’s rivaal Trotzky die de revolutie zo snel mogelijk wenste te internationaliseren. Stalin daarentegen vond dat er thuis eerst meer orde op zaken gesteld diende te worden alvorens de revolutie naar buiten te brengen. Trotzky verloor en moest uitwijken naar Mexico waar hij later door de GPU, voorloper van de KGB, werd geliquideerd. Wel bleef de vraag actueel hoe het kapitalisme het beste kon worden bestreden. Lenin suggereerde door de koopkracht van de munt (de dollar) te ondergraven. Intussen hebben de Amerikanen deze suggestie van Lenin zelf in praktijk gebracht. Vervolgens wilde Stalin weten of het kapitalisme gezien de economische schommelingen wellicht zelf de kiemen van de ondergang in zich droeg. Daarop kwam de Russische econoom Kondratieff in beeld met zijn cyclus theorie die hem door Stalin niet in dankbaarheid werd afgenomen. 

Hoewel de Mensjewiki als minderheid het had afgelegd tegen de Bolsjewiki als meerderheid bleef deze factor latent een rol spelen als gevolg waarvan Stalin steeds meer macht naar zich toetrok. Zijn populariteit steeg naarmate het Soviet leger onder leiding van generaal Zjoekov middels tangbewegingen de nazitroepen wist uit te schakelen tot aan Berlijn toe. Niettemin claimden de geallieerden komende vanaf Normandië de eindoverwinning. Deze claim werd onderbouwd met de wapenleveranties aan de Russen via de noordelijke haven Moermansk. Bij de bezetting van Berlijn in 1945 bleek evenwel al het wapentuig Russisch te zijn. De V.S. had weliswaar wapentuig gestuurd maar dat werd merendeels onderschept door de Duitse u-boten en bovendien was deze noordhaven in de wintermaanden onbereikbaar.

Middels drie conferenties van de Grote Drie (Rooseveld/Truman, Stalin en Churchill)  in achtereenvolgens Teheran, Yalta en Potsdam werd het lot van Europa beslecht, in die zin dat het veroverde territoir in Oost-Europa (Oost-Duitsland, Polen, Baltische Staten, Tsechoslowakije, Hongarije, Bulgarije en Roemenië onder de Russische invloedssfeer zou blijven. Dit als buffer tegen mogelijk toekomstige invallen vanuit het Westen (na Napoleon en Hitler). Stalin ging er bovendien vanuit dat het door de geallieerden veroverde territoir onder de Amerikaanse invloedssfeer zou blijven.

De financieel/economische onhoudbaarheid van het Soviet systeem eind jaren ‘80 bracht toenmalig partijchef Gorbatschov aan tafel met toenmalig president Reagan. Gorby zag wel in dat de geopolitieke status quo in Oost-Europa niet te handhaven viel toen z’n eigen Soviet-Unie op imploderen stond. Een en ander zou impliceren dat dan ook de min of meer ingelijfde Soviet Republieken w.o. Oekraïne op eigen benen zouden komen te staan. Dit ontlokte later toenmalig president Bush Sr te spreken van een ‘New World Order’ waarin de V.S. gold als ’s werelds enig resterende supermacht. De overwinning op de Soviet-Unie zonder een schot te lossen was immers een feit geworden.

De Nieuwe Wereldorde startte met onderhandelingen over de hereniging van Duitsland die z’n beslag kreeg in oktober 1990. Dat impliceerde dat de Soviet-Unie haar gehele leger van 380.000 man uit Oost-Duitsland diende terug te trekken. Besprekingen vonden plaats tussen Gorbatchov, Helmuth Kohl en Amerika’s minister van Buitenlandse Zaken, James Baker III. Gorbatchov verlangde daarop dat de NAVO haar territoir richting Rusland niet zou uitbreiden. Deze toezegging werd door Baker en Kohl gedaan zonder dat Gorby aandrong op een schriftelijke verklaring, hetgeen werd afgedaan als een gentleman’s agreement. Daarmee stond de hereniging van Duitsland niets meer in de weg. Wat schetste evenwel verbazing in Moskou toen niettemin de NAVO richting Rusland begon op te schuiven. Als gevolg van Rusland’s verzwakte positie op alle fronten kwam daarop niet meer dan een verbaal verweer.

De Amerikanen zagen hierin een goede gelegenheid om definitief met de Russische territoriale verlangens af te rekenen. Zo werden landen als Polen, de Baltische staten, Hongarije, Tsjechië, Slowakije (thans gescheiden), Roemenië en Bulgarije uitgenodigd lid van de NAVO te worden. Ook voormalige Soviet-Republieken als Georgië, Kyrgistan en Oekraïne hadden wel oren naar een NAVO-lidmaatschap.

Tijdens mijn bezoek aan Rusland eind 1990 bleek nog een grote meerderheid der Russen pro-Amerikaans te zijn maar in 1999 was dat al precies andersom. Voor Putin was uitbreiding van de NAVO een signaal dat het Westen totaal niet te vertrouwen was zonder dat hij er op dat moment er iets aan veranderen. Sterker, aanvankelijk had hij nog wel oren om Rusland bij de NAVO aan te doen aanschuiven. Vooral China wist dat tegen te houden maar ook de V.S. zag er weinig heil in.

In 1992 werd door toenmalig Amerikaans minister van Defensie Dick Cheney alsmede Pentagon Paul Wolfowitz een strategie ontwikkeld om de post-Cold War wereld blijvend te kunnen overheersen. Voorts diende geen enkele macht in Europa (Duitsland!) nieuwe aspiraties te koesteren. Als onderdeel hiervan dienden de centrale banken in Europa inclusief Zwitserland grootscheeps afstand te doen van hun goudvoorraad. Dit zou tegelijkertijd de invloed van de dollar vergroten op grond waarvan de V.S. jarenlang gratis “boodschappen” kon blijven doen in het buitenland. Immers, the dollar will be as good as gold’ (Nixon in 1971) onder “garantie” van de drukpers.

Om een en ander kracht bij te zetten – alweer gesteund door de drukpers alsmede de wapenhandel – heeft de V.S. wereldwijd talrijke militaire steunpunten gecreëerd met name  rondom Rusland en China. Stel je voor dat deze landen het zelfde zouden hebben gedaan door bijvoorbeeld Canada en Mexico in te kapselen.

Volgens de Engelse Guardian in 2004 bleek dat de V.S. al sinds de jaren ’80 bezig was om in diverse landen achter het toenmalige IJzeren Gordijn mensen te ronselen om wat werd genoemd People Power te promoten. Dit gebeurde via een netwerk van met elkaar verweven ‘foundations and charities’ met vreedzame doeleinden, waarbij volgens onafhankelijk journalist George Washington ruim $5 miljard werd getransfereerd naar deze organisaties, waarvan Putin ook wel eens gerept heeft. Het meeste geld werd nota bene opgehoest door de NAVO-leden en zelfs door het neutrale Zweden. Ook de naam van miljardair George Soros kwam op deze lijst voor. Daarmee vonden in 2003 de Roze Revolutie in Georgië gevolgd door de Oranje Revolutie in Oekraïne in 2004 plaats. Volgens een boek van Mark MacKinnon, een Rusland kenner bij uitstek, geciteerd door de Montreal Gazette, zouden deze straat révoltes geenszins het gevolg zijn geweest van spontane opstanden maar “geïnspireerd” door een collectief van NGO’s en andere geassocieerde instanties onder regie van de betreffende Amerikaanse ambassades ter plaatse. Naar bleek werd de V.S. hierin actief gesteund door o.m. landen als Groot-Brittannië, Noorwegen en ook Nederland!

Geïnspireerd door Cheney’s strategie alsmede door de CEO’s van Europa’s grootste bedrijven (w.o. Shell, Unilever, Akzo en Philips in Nederland) diende de EU versneld uitbreiding te zoeken in Oost-Europa tot aan de Russische grens. Middels het lidmaatschap van de NAVO en de EU zou er een sterk blok ontstaan jegens Rusland. Rusland’s protesten daartegen haalden nauwelijks de Westerse pers. Immers, de Amerikanen hadden de Koude Oorlog gewonnen en Rusland diende zich daar maar bij neer te leggen. Voor de Russen kwam de oproer in Oekraïne min of meer als een godsgeschenk om vervolgens de door Chroestjov cadeau gedane Russische Krim aan Oekraïne weer onder eigen gezag te plaatsen.

Immers, de Zwarte Zee is voor de Russen een uiterst belangrijke strategische locatie. Reden te meer was het opstomen van de Amerikaanse zesde vloot naar de Zwarte Zee waar ook de Russische Middellandse Zeevloot is gestationeerd. Met deze nagenoeg geruisloze overname zou Rusland in Westerse ogen een casus belli hebben gecreëerd. Tot nog toe is het bij sancties gebleven, waarbij de slang in eigen staart bijt! Je kunt je afvragen in hoeverre de Russische beer zich koest houdt als Oekraïne als bufferstaat van Rusland alsnog dreigt te ontglippen.

In elk geval is duidelijk dat blijkens een uitgelekt telefoongesprek tussen de Amerikaanse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland (‘fuck the EU’) en de Amerikaanse ambassadeur in Kiev Geoffrey Pratt in februari j.l. duidelijk werd dat de V.S. een beslissende “say” had wie (‘Klitsch’ – Klitschko of ‘Yats – Yatsenyuk) de nieuwe regering in Kiev moest gaan leiden nadat de democratisch verkozen premier Yanukowitch was gevlucht.

De Russische Council on Foreign Relations (CFR) maakte in een verklaring in februari j.l. duidelijk dat de Oekraïne crisis het werk van het Westen was en niet van Putin. Dit in het kader van de reeds voldongen uitbreiding van de NAVO in weerwil van de gemaakte afspraak in 1990. De CFR betitelde de poging om Oekraïne in te lijven in het Westerse web als een blunder van de eerste orde. Ook wist de CFR te melden dat de Amerikaanse non-profit organisatie National Endowment for Democracy (NED) meer dan 60 verschillende projecten in Oekraïne had gefinancierd om de stemming onder de bevolking een “positieve draai” te geven. De president van deze organisatie Carl Gershman zou de ommezwaai in Oekraïne de ‘biggest prize’ sinds WO II hebben genoemd. De Washington post citeerde zijn woorden: ‘Ukraine’s choice to join Europe will accelerate the demise of the ideology of Russian imperialism that Putin represents’ (Oekriëne’s keus om zich aan te sluiten bij Europa zal de teloorgang van de ideologie van het Russisch imperialisme versnellen). Al in 1998 voorspelde voormalig Amerikaans ambassadeur in Moskou George Kennan dat ‘NATO expansion would provoke a crisis, in stead the U.S. and its allies should abandon their plan to westernize Ukraine and instead aim to make it a neutral buffer between NATO and Russia, akin to Austria’s position during the Cold War’ (dat de NATO uitbreiding een crisis zal uitlokken en in plaats daarvan juist een buffer zou moeten worden gecreëerd tussen de NAVO en Rusland, soortgelijk aan Oostenrijks positie gedurende de Koude Oorlog. ‘

Evenzo stond in een blog van George Washington te lezen dat het neerlaten van de A-bommen op Nagasaki en Hiroshima een 2-ledig doel diende, n.l. niet alleen om Japan definitief op de knieën te krijgen maar ook om Stalin duidelijk te maken dat de V.S. over een zeer krachtig wapen beschikte om daarmee ‘leverage’ (voordeel) te behalen tijdens de meeting in Potsdam in 1945. Zonder inzet van het A-wapen had Japan het volgens historici wellicht nog een paar maanden kunnen volhouden maar ook niet langer. Generaal George Marshall betitelde de atomaire aanval niet als militair maar als politiek doel! Nu vonden duizenden onschuldige burgers de dood, met langdurige naweeën voor de overlevenden. Dus dit “incident” was ondergeschikt aan het signaal aan Stalin geen nieuwe activiteiten in Azië te ontplooien. Met de overwinning op Japan hoopte de V.S. haar suprematie ook op dat werelddeel te kunnen vestigen. China ging evenwel onder Mao z’n eigen weg maar Vietnam werd tot de orde geroepen, echter met een omgekeerd evenredig resultaat. De V.S. had destijds geen benul dat Vietnam en China ondanks hun gemeenschappelijke ideologie nooit vrienden waren geweest. De vestiging van nieuwe militaire steunpunten moest Amerika’s suprematie bekrachtigen.

Ook president Obama heeft Cheney’s strategie omarmd en is met Oekraïne nog “een streepje” verder gegaan. Daaruit blijkt dat Cheney’s geopolitieke ideeën de consensus van de Republikeinen alsook van de Democraten heeft gekregen die voor Putin als nogal bedreigend overkomen. Vandaar zijn toenadering tot China en vandaar mijn oproep “Handen af van Oekraïne” ten behoeve van onze gemeenschappelijk fel bevochten vrede!

Robert Broncel

Copyright, 26 augustus 2014

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel