Header

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

BITCOIN BUBBEL(?) - II
(27 december 2017)

Naarmate de crypto’s ondanks alle aberraties in de spotlight blijven staan, mogen de centrale bankiers zich meer dan ooit beraden op een modus om ons huidige “nogal gefaciliteerde” monetaire fiatsysteem te saneren. De Fed heeft hiertoe intussen een aanzet gegeven. De opmars van de crypto’s wordt gezien als een vingerwijzing van afnemend vertrouwen.

De kern van mijn betoog is altijd geweest dat een monetair systeem zonder een duidelijke verankering nooit op puur vertrouwen kan blijven rekenen. Dat maakte de loskoppeling van de dollar/goudrelatie in 1971 meer dan duidelijk toen de dollar daarop in koopkracht zowat halveerde met een oplopende inflatie van circa 15% tot gevolg (1980).

Het inflatiespook kan slechts op één effectieve manier worden bestreden en wel door verhoging van de basisrente (Federal Fund Rate) die aanvang jaren ’80 in de V.S. tot boven 20% werd opgeschroefd. Toen was er nog geen sprake van een overmatige schuldoverhang. Wel resulteerde in een zware economische recessie. Dat rentewapen is niet meer voorhanden nu we met een ongeëvenaard hoge schuld (inflated monetary system) zijn opgezadeld die geen hogere rente meer verdraagt. Weliswaar is de korte rente deze maand weer met een kwart procent naar boven aangepast, maar op het moment van schrijven stond er nog slechts een marginale 1,16% op de borden. . Dat is nog steeds extreem laag. Met Trumps belastingherzieningen en infrastructuurplannen wordt de kans op inflatie sterk vergroot zonder dat de Fed gebruik kan maken van haar perfect rationale op straffe de economie tot stilstand te brengen.

De chart hierboven geeft een beeld van het verloop van de Federal Fund Rate vanaf 1955, die historisch gezien nog nooit zo laag is geweest. In feite had deze rente al boven de 3% dienen te staan nu de New York Fed een inflatie van 3% meldde zonder dat hieraan verder veel ruchtbaarheid gegeven werd. Een bijna drie maal hogere rente zou onverwijld de financiële markten – obligaties en aandelen – in beroering brengen.

Tegen de achtergrond van de zgn. deadlock maatregelen na het Lehman débâcle in en na 2008 is het dus niet verwonderlijk dat de crypto’s als nieuw monetair fenomeen in korte tijd de headlines haalden, met daarbij aangetekend dat de edelmetaalmarkt als het ware werd bevroren. Het nog niet te beteugelen Bitcoin fenomeen kreeg vrij spel. Uitvinder Thomas Edison, o.m. bekend van de gloeilamp droomde al van een gedecentraliseerde munt in plaats van de dollar. Dit denkbeeld werd destijds door het Amerikaanse ministerie van Justitie(!) afgedaan als een renegade currency. Edison had in dat opzicht de pech te vroeg te hebben geleefd. Econoom Keynes zag wel iets in een commodity backed curreny, de Bancor  met als belangrijkste kernpunten:
vrije markt gedreven
inflatievast
gecontroleerde geldhoeveelheid zonder een sovereign credit risk

Met het Lehman débâcle in 2008 raakte de monetaire rust zodanig verstoord dat de goudprijs van $850 per ounce tot boven $1.900 per ounce opliep (september 2011). Met veel kunst- en vliegwerk op de COMEX (futures beurs) in New York werd de goudprijs vervolgens in de “de ruststand” van $1.200 - $1.300 per ounce teruggemanoeuvreerd, terwijl zilver procentueel nog sterker terug moest van ca. $50 naar $16 à $17 per ounce, een pure vorm van staatskapitalisme!

Zonder tussenkomst van de Bank Of International Settlements (BIS) te Basel zou de opmars van het edelmetaal onstuitbaar zijn geweest. Middels de omgekeerde wereld van ‘backwardation’ (huidige prijs hoger dan de termijnprijs) konden de ‘longs’ door ‘da boyz’ onder controle worden gehouden door voortdurend een groter aantal “shorts” te plaatsen. De dekking liep zelfs uit naar 100 op 1 ofwel 100 te verhandelen papier ounces (futures contract) gedekt door één fysiek ounce. Intussen blijkt de bodem van het fysieke goud in New York bereikt te zijn en wordt er sinds kort een beroep op het Londense goud gedaan, zo lang ook daar de voorraad strekt.

Nu het edelmetaal vooralsnog aan banden ligt en hedge fondsen het in de ban hebben gedaan, lijkt het fenomeen Bitcoin deze ‘systemic lock in’ te doorbreken. Kansen voor goud?

Zoals Wall Street aldoor werd gedreven door de ultra lage rente, moest goud het ontgelden.

Zojuist zijn er in Bitcoin termijnmarkten geopend op de Chicago Board Options Exchange (CBOE) alsmede op de Chicago Mercantile Exchange (CME). De vraag is of deze handel bedoeld is om de Bitcoin markt te breken, zoals dat met het edelmetaal is gebeurd.

Nog interessanter wordt het nu grote bedrijven als Microsoft, Intel, Toyota en zelfs JP Morgan en diverse andere bedrijven zijn toegetreden tot The Ethereum Enterprise Alliance (EEA). Een indicatie die de afname van de rol van de dollar zou kunnen bevestigen.

Bij de centrale overheid wordt intussen hard gestudeerd hoe vat te krijgen op de blockchain technologie die als een soort trust machine wordt beschouwd en zich bepaald niet leent tot counterfeiting (vervalsing of uitholling van de geldeenheid. Met de crypto’s zal het nooit tot een ‘crooky business’ als LIBOR, QE, bailouts,  MF Globals of currency wars komen.

De crypto’s zijn puur virtuele munten die geen enkele fysieke overeenkomst met het huidige systeem kennen, hetgeen interventie vooralsnog in de weg staat. Stel dat de zgn. ledger (registratieboek) zou worden geconfisqueerd dan blijft dit gegeven voor alle coin eigenaren even inzichtelijk. Om dit “grootboek” te ‘unpluggen’ zou je het gehele internet moeten ‘unpluggen’. Wel zullen zgn. wallets gehackt kunnen worden en bestaat ook de externe mogelijkheid van onbeschikbaarheid of ontoegankelijkheid als gevolg van een cyber aanval of verlies van je wachtwoord dan wel een crash van je harde schijf.

Opvallend was dat mede-oprichter Emil Oldenburg van Bitcoin.com vlak voor de duikeling  deze maand al z’n bitcoins heeft verkocht die hij omschreef als de meest gevaarlijke investering die je kunt doen. Hij lichtte zijn besluit toe met de motivatie dat “de investeerders in crypto’s de gevaren niet onderkennen daar verreweg de meesten kopers zijn maar er (nog) niet in hebben gehandeld. Zodra ze ontdekken hoe dit werkt, zullen ze bij voorkeur willen verkopen”. De problemen ontstaan zodra de transacties worden opgenomen in de digitale ledger waarin elke transactie wordt geregistreerd. Zijn letterlijke tekst luidde: ‘the problem centres on the limited amount of transactions per second you can make in the bitcoin network, which in turn depends on the formation of the memory “block size” that stores the transactions and make it a very illiquid and unusuable currency’.   

Het grootste probleem van het cryptogeld schuilt evenwel in de onderliggende tegenwaarde anders dan de totale hoeveelheid van 21 miljoen (Bitcoin), hooguit een kwantitatieve maar zeker geen kwalitatieve waardeduiding. Vandaar de ongebreidelde prijsswings.

Niettemin voldoen de crypto’s (de wildgroei is tot boven 1.300 gestegen) wel aan een aantal essentiële voorwaarden van een geldsoort:

duurzaam
draagbaar (in je computer)
deelbaar
rekeneenheid
internationaal inzetbaar betaalmiddel middels het netwerk
vrij van invloed “van bovenaf” (overheid/centrale bank) opgelegd
Om bovengenoemde redenen oordeelde Bill Gates: Bitcoin is better than currency’. David Stockman, voormalig Budget Director onder president Reagan, schetste  Bitcoin als de poster-boy for an unhinged financial system’. Anderzijds erkende Christine Lagarde van het IMF  dat de crypto’s potentieel de noodzaak voor centrale banken om government-issued currencies uit te geven, zouden kunnen elimineren. Hieronder volgen nog een 2-tal statements van haar:
  • why might citizens hold virtual currencies rather than physical dollars, euro’s or sterling? Because one day it may be easier and safer than obtaining paper bills, esp. in remote areas and because virtual currencies actually could become more stable
  • citizens may one day prefer virtual currencies since they potentially offer the same cost and convenience as cash – no settlement risk, no clearing delays nor central registration and no intermediary to check accounts and identities
Maar dat laat ons niettemin met een aantal vragen zitten zoals:
de (interim)waarde van een cryptomunt staat pas vast op het moment van de transactie omgerekend in fiatgeld
om een transactie in een crypto te kunnen doen dien je iemand te vinden die dat aanbod aanvaardt

 
zolang er meer crypto kopers dan verkopers zijn, zullen deze munten stijgen uitgedrukt in fiatgeld, daar ze geen marktwaarde onafhankelijk bestaan kennen

 
omgekeerd als er plots meer verkopers dan kopers zijn zoals in de afgelopen week dan zal de relatieve waarde weer even hard kelderen

 
of zoals de Washington Post onlangs opperde: zou Fedcoin een alternatief  kunnen bieden? Professor Harvey van Duke University liet zich hierover in deze trant uit: some version of Fedcoin is inevitable’ waarmee hoe dan ook een eind aan het “digitale” fiat papier zou komen; daarmee is echter het probleem van de koopkrachtpariteit nog niet opgelost tenzij wordt gekozen voor een vorm van Bitgold.

Tot dusver weten we niet wat er in de krochten van de BIS worden uitgebroed. Wel liet dit instituut in haar laatste kwartaalbericht weten de mogelijkheid niet uit te sluiten dat elke centrale bank straks haar eigen crypto’s zal gaan uitgeven. Daarmee zou dan tevens regelgeving kunnen worden ingevoerd om de anonimiteit te doorbreken in de eerste plaats gericht tegen de “zwarte” financiering van terrorisme en criminaliteit. Probleem is dan de onderlinge inwisselbaarheid, tenzij goud weer als intermediaire koppeling zou gaan dienen.

In het zelfde bericht liet de BIS overigens opnieuw een waarschuwing uitgaan ter zake van de opgebouwde schuldenposities en de daarmee samenhangende risico’s die thans aanmerkelijk groter zijn dan in 2008.

Stellig zullen de centrale overheden hun regie in het monetaire circuit willen behouden. Immers, dit vormt de basis van hun beleid. Hiermee kunnen tekorten worden gefinancierd domweg door bij te drukken omdat dit de economie zou “stimuleren”, zonder er bij te vertellen dat het altijd sigaren uit eigen doos voor de onderdaan/consument betreft!

Intussen blijft het gissen over de aanpak van het crypto fenomeen. Zo kun je denken aan naming and shaming van degenen die hierin handelen of door het gebruik van crypto’s strafbaar te stellen. Het antwoord hierop zou kunnen zijn het uitbrengen van een verbeterde blockchain versie ter bescherming van de gebruikers. Maar daarbij zouden tevens de huidige crypto’s obsoleet worden. Voorts weten we niet in welk stadium de National Security Agency (NSA) verkeert om een dergelijk computer netwerk op goed moment te kunnen kraken.

Volgens de Britse Telegraph van 3 december j.l. liggen er bij de Britse Treasury plannen klaar om de crypto handelaars te dwingen de identiteit van hun klanten bekend te maken om criminaliteit en witwas in de kiem ter smoren. Volgens dit medium zou deze “regulering” overigens in 2018 in geheel Europa van toepassing worden.

Voorts zijn cryptowinsten in de V.S. gegeven de capital gain tax belastbaar. In Nederland geldt geen belasting op vermogenswinst tenzij binnen een bedrijfsuitoefening of als zodanig kan worden aangemerkt maar deze dient wel in de vermogensopgave te worden meegenomen.

Ligt er nu een taak weggelegd voor BitGold (?) dat de mogelijkheid biedt om hierin goud te deponeren en te bestemmen voor doeleinden als (af)betalingen bijv. hypotheek, auto etc. maar ook om boodschappen te doen. Wel zou je dan met uitgeven dienen te wachten totdat de omslag van het systeem heeft plaats gevonden en er een geheel ander koopkrachtplaatje is ontstaan.

Je zou BitGold als een next generation banking concept kunnen beschouwen waarbij de opslag gratis is. Enkele investeerders hierin zijn Eric Sprott, befaamd edelmetaal investeerder en Alex Soros, zoon van George Soros, oprichter van het vermaarde Quantum Fund.  

Kortom een panklare oplossing is niet voorhanden, terwijl de crypto’s vooralsnog als een volstrekt ongereguleerd en technisch geenszins volmaakt fenomeen gelden dat “tera’s” aan energie kost  Daarmee is het investeringsrisico niet minder dan 100% als het op een of andere wijze fout mocht gaan. De prijs is puur speculatief en niet meer dan wat de gek er voor geeft.

Wellicht is het - contradictio interminis - minder risicovol om in Bitcoin futures te handelen via een CBOE contract met ticker symbool XBT in een onderliggende waarde van 5 Bitcoins  en/of in een CME contract met ticker symbool BTC. Nadere informatie zou beschikbaar moeten zijn bij je bank of broker.

Is Bitcoin te prefereren boven goud en zilver?

1)


 
Van oudsher geldt goud als de meest bekende safe haven hetgeen van Bitcoin nog geenszins kan worden gezegd. De kans voor de crypto’s op een rol als algemeen betaal- en kredietmiddel is vooralsnog minimaal, Goud en zilver hebben die fase niet meer bereikt nadat de uitgifte van de “gedegenereerde”gouden en zilveren munten in de vorige eeuw werd gestaakt maar ze hebben hun populariteit nooit verloren.
2)
 
De belangrijkste asset van het edelmetaal is de functie van koopkrachtparameter en barometer binnen het circuit van het door de overheid uitgegeven fiatgeld.
3)

 
Zolang de crypto’s geen waardereferentie kennen is elke uitspraak prematuur en  bovendien afhankelijk van de veiligheid op termijn, ontvankelijkheid als betaalmiddel en de mate van overheidsingrijpen in termen van regulering en mogelijk manipulatie op de futures beurzen.
4)
 
Voor edelmetaalmogendheden als China, India en Rusland zal hun goudvoorraad stellig bepalend zijn voor het verdere verloop van het internationale monetaire systeem. Hoe? Dat zullen we moeten afwachten.
5)
 
Gezien het feit dat het mijnen van crypto’s steeds meer wordt verplaatst daar waar elektriciteit het goedkoopst is – China – is de kans niet denkbeeldig dat dit land het eerst tot actie hiertegen komt.

Kortom, we  leven in buitengewoon boeiende tijden met de vraag hoe de internationale samenhang onder de huidige steeds minder stabiel wordende omstandigheden in het komende jaar bewaard kan blijven. “Onze” beleidsmakers zijn bepaald niet te benijden!

Robert Broncel

Copyright, 27 december 2017

PS. deze column wordt ook verstuurd aan de President van DNB.

 
 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2017 © Robert Broncel