Header

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

ANDERE TIJDEN XXII
(30 oktober 2019)

Het is maar goed dat de centrale banken over een digitale “fiat” drukpers met een onbeperkte capaciteit beschikken. Anders zou het grootste deel van onze planeet al flink ontbost zijn geraakt. Gelukkig is dat niet het geval want anders zouden velen er intussen wel wakker van hebben gelegen!

 

Sinds 17 september j.l. gaat er wekelijks opnieuw voor een kleine $700 miljard in de vorm van permanente leningen “over de toonbank”. Iets dergelijks vond ook plaats ten tijde van de ‘collapse’ in 2008 en volgende jaren oplopend tot biljoenen dollars die elke 2½ jaar werden doorgerold. Overigens zonder enige autorisatie van het Congres of welk instituut dan ook!

Vergeet evenmin dat voor volgend jaar het Amerikaanse militaire budget genietend van dezelfde “drukpersvrijheid” voor een “te verwaarlozen” $718 miljard in de boeken staat.

 

Diverse kritieken

Een dergelijke omvang van “valsemunterij” heeft zich nog nooit eerder voorgedaan! Deze permanente leningen dragen thans nog een rente van 2% en zijn volgens Pam en Russ Martens van het financiële nieuwsstation Wall Street On Parade bestemd voor buitenlandse banken die gelden als een counter party risico voor de Amerikaanse banken. We hebben het in dit kader in het bijzonder over het beheersen van talrijke riskante derivatenproducten, een permanente zorg zonder noemenswaardige checks and balances! Tot dusver is er nog geen sprake van een implosie geweest maar is dat een garantie? Hierover bestaat veel zorg!

 

Intussen laat de Fed balance sheet met de zgn. not QE ad $200 miljard per maand een ongekend snelle stijging zien vanaf de afbouw vorig jaar. In dit tempo staan we binnen de kortste keren weer op het vorige hoogtepunt van $4.200 miljard (met de nodige nullen!) en daarbij zal het naar het zich laat aanzien nu stellig niet blijven!

In deze parade liet ook scheidend ECB president Draghi zich bepaald niet onbetuigd middels de opstart van een doorlopend opkoopprogramma (QE) vanaf november aanstaande van een “bescheiden” €20 miljard per maand zonder een einddatum in het vooruitzicht te stellen. Daarbij laat hij opvolger Lagarde met “de gebakken peren” achter. Dit om zijn geboorteland Italië en andere zwakke(re) eurobroeders “uit de rentewind” te houden. Deze “démarche” laat zien dat er aan de meege-geven richtlijnen van de ECB hier en daar nog wel wat valt bij te schaven, want ook dit blijft “koopkrachtdiefstal” van de eerste orde!

 

Zelfs de Secretaris-Generaal van de VN deed een dringend beroep op alle centrale bankiers, het IMF en de Wereldbank om alles in het werk te stellen om een potentiële crisis af te wenden. Nog een roepende die zich in deze woestijn schaart.

 

Mervyn King, het vorige hoofd van de Bank of England, gaf in een verklaring de boodschap mee ‘it is time for the Federal Reserve and other central banks to begin talks behind closed doors with politicians to make legislators aware of how vulnerable’ (kwetsbaar) zij zijn bij het uitbreken van een nieuwe crisis. Die kwetsbaarheid dient uiteraard niet naar buiten te worden gebracht! Maar dit heeft alles van “mosterd na de maaltijd”.

 

McKinsey & Company benadrukte in hun jongste Global Banking Outlook dat meer dan de helft van alle banken ter wereld in de gevarenzone verkeert en niet in staat is zich te herstellen van een nieuwe crisis. Hun zwakke vermogenspositie is nog altijd te wijten aan een te lage vermogensratio en voorts een  neergaande economische conjunctuur met dalende inkomsten mede als gevolg van een lagere rente. Alleen fusies en overnames zouden mogelijk als laatste redmiddel nog enig soelaas kunnen bieden. Vraagteken!

 

Duidelijk is dat het voor de centrale bankiers meer dan ooit “pompen of verzuipen” is. Middels M(odern) M(onetary) T(heory) in combinatie met ZIRP en NIRP rentes als allerlaatste redmiddelen hoopt men het systeem vooralsnog gaande te houden.

Voordelen MMT

  • Het ‘out of thin air’ (gratis) geld in het circuit pompen teneinde het systeem gaande te houden – verreweg de beste systeem heroïne

  • Stimuleren van economische groei (teneinde de schulden te kunnen aflossen??)

  • “Handig instrument voor politici die hun volgende termijn hopen te halen door te kunnen laten zien dat het economisch goed blijft gaan c.q. beter wordt, waartoe alle middelen (MMT) geheiligd zijn; niet toevallig hebben o.m. de Duitse en Nederlandse centrale bankiers hiertegen verzet aangetekend, terwijl opportunist Trump gesecondeerd door zijn adjudanten hiervan de grootste (openlijke) voorstander is.

Nadelen:

  • Als deze geldstroom eenmaal op gang is gekomen, blijkt dat hieraan geen ontkomen meer is tenzij een nieuwe centrale bankpresident ‘the guts’ heeft hiermee te stoppen (Powell); hij zal ongetwijfeld weten dat geld bijdrukken niet echt bijdraagt tot meer productie, een hogere bezettingsgraad en/of meer afzet; het beste voorbeeld hiervan is Japan met een schuld/BBP quote van >250% en een voortmodderende economie

  • Voorts als de ‘money supply’ (geldhoeveelheid) verdubbelt zonder dat er van een noemenswaardige productie/consumptiegroei sprake is, is er wel sprake van halvering van de koopkracht en een synchrone daling van de waarde van de onderliggende munt; dit is het basisprincipe van (hyper)inflatie; zolang dit geld niet in het economisch circuit verkeert, blijft die inflatie uit  

  • Bij het openzetten van de geldpers is er veeleer sprake van een politiek dan van een economisch proces, in het kader waarvan alle middelen geheiligd zijn

  • Als gevolg van de zeer lage rente worden alle vermogensklassen bij gebrek aan risicobesef tot in de klucht in waarde opgestuwd terwijl vooral de spaarders en pensioenfondsen worden geofferd die toch (!) als kapitaalverschaffers dienen

  • Gevolg: misallocatie van kapitaal en arbeid; door vergroting van de geldhoeveelheid wordt “het probleem” niet opgelost maar juist aangewakkerd! Het onderstaande zakenvertrouwen spreekt voor zich!

Samengevat kun je stellen dat MMT een alternatieve en onbewezen poging is om groei te verwezenlijken zonder dat er van een consistente economische groei sprake is. Wat in wezen nodig is, is schuldafbouw maar daartoe leent zich het huidige monetaire “gewrocht” niet! Het moment van schuldafbouw was in feite al gepasseerd ten tijde van de crisis van 2007/8. De uitgang van het huidige monetaire systeem bevindt zich aan de ingang van Zombieland.


Slotopmerkingen

Onder de huidige omstandigheden is een degelijke economische groei alleen mogelijk nadat de schuld is geïmplodeerd. Aan de keerzijde staat dat daarmee alle vermogensklassen synchroon zullen mee imploderen. Een nieuwe goudpariteit zal dan opgetuigd moeten worden met een geheel andere koopkrachtverhouding dan het huidige “miezerige” niveau ad $1.500. De koopkracht van de dollar is intussen met ‘next to nil’ tot het bot uitgebeend! De euro staat er weinig florissanter bij, zij het met “een agio” van een slordige 10 procentpunten boven de dollar. Gezien het euro raamwerk en de afzwakkende economische groei in Duitsland zou de euro ten opzichte van de dollar zelfs eerder lager moeten staan, vertaald in een hogere goudprijs in euro’s. Het goud is intussen al in alle valuta’s aanmerkelijk gestegen!

Niettemin genieten centrale banken binnen de financiële markten nog een flink godsvertrouwen. “Spreuken” als ‘never fight the Fed’ en Draghi’s ‘whatever it takes’ staan in die kringen nog op het netvlies en lijken in “goud” gegrift. De hele monetaire riedel van QE, OMT, TILTRO, APP, ABCP  thans uitgebreid met zoiets als ‘not QE’ gaan er nog steeds in als Gods water in een ouderling. Dit heeft vooral te maken met de gebrekkige en ondermaatse kennis van de werking van een monetair systeem, het chassis van de economie!

 

‘Stable coins’ (crypto’s)

De vraag of de zgn. stable coins de rol van een reservevaluta zouden kunnen overnemen werd onlangs beantwoord middels een rapport van de G-7 die deze innovatie beziet als een directe bedreiging van het mondiale monetaire systeem. Dat heeft te maken met het feit dat hiermee een nieuw controle instrument geïnitieerd zou moeten worden, door alle centrale banken ter wereld gelegaliseerd en gereguleerd, waarbij de monetaire stabiliteit centraal staat. De enig denkbare mogelijkheid zou kunnen liggen in een goud crypto (Kinesis?) die dan fysieke goudtransporten veelal overbodig zou maken. Bijgevolg zouden de crypto speculanten in het voorportaal van “Andere Tijden” beter hun kaart op goud kunnen zetten.  

 

Robert Broncel

Copyright, 29 oktober 2019

 

 

PS. deze column wordt standaard ook aan bankpresident Klaas Knot verzonden.

 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2019 © Robert Broncel