Vanaf medio 2018 werd de Fed Fund Rate (korte of
basisrente) nog opgestuwd naar een niveau van 2,5% maar dat
bleek al ras onder druk van de beurs onhoudbaar. Sterker, de
rente moest uiteindelijk naar het nulpunt worden gedirigeerd.
Fed president Jerome Powell gaf daarbij dit voorjaar als zodanig
te kennen ook bij toenemende inflatiedruk niet (direct) voor
nieuwe renteverhogingen door de knieën te gaan. Hij “vergat” te
melden dat het bij een verder toenemende inflatie noodgedwongen
dweilen met de kraan open zal moeten blijven. Als last resort
rest dan de schuldverdamping. Een ander en beter “vaccin” is
niet meer voorhanden!
In Europa ligt een soortgelijke hazard op de loer
gezien de al even onevenwichtige ontwikkelingen op het terrein
van de schuldgroei, met name in de zuidelijke landen. Kan de ECB
deze met de mantel der facilitering (geldverruiming) blijven
dekken of ontstaat hierover op goed moment opnieuw gekrakeel in
de noordelijke landen? Willen we de huidige euro in stand houden
dan wordt de rekening voor de noordelijke regio steeds hoger.
Mocht deze bom barsten dan is het zeer wel denkbaar dat de met
schuldbeladen dollar het evenmin droog houdt, waarmee dan ook
vele andere valuta in dit spoor zullen worden meegetrokken.
De lachende derde wordt dan China met een
aanzienlijk lagere schuld/BBP ratio van even boven 60 en
wellicht met de grootste goudvoorraad ter wereld. Bovendien is
daar sprake van een nagenoeg geheel digitaal aangestuurde
sociale stabiliteit. China valt thans het beste te vergelijken
met Europa in opbouw na WO II met het Wirtschafswunder in
Duitsland maar dan op een schaal van nagenoeg drie maal de
huidige bevolking van Europa. Zoals de D-mark destijds krijgt de
Chinese munt aldoor meer aantrekkingskracht en lonkt naar
carry trades (goedkoop lenen in dollars en uitzetten in
Chinees waardepapier).
Deze ontwikkeling geeft richting aan de in feite
onomkeerbare verschuiving van het geopolitieke “epicentrum” van
West naar Oost. Met de intussen in de V.S. ontstane commotie
inzake de verkiezingsuitslag alsmede de hieruit aangewakkerde
politieke tweespalt alsook de sociale tweespalt tussen rijk en
arm plus de onbetaalbare schuldenlast maken van de V.S. een
complete lame duck. Zelfs bij een meerderheid in de
Senaat zal Biden in hoge mate rekening dienen te houden met de
grote achterban die Trump (al dan niet vrijwillig) zal
achterlaten.
Kortom, met een brede crisis op de achtergrond
staat het Westen (V.S. en Europa) er in totaliteit allesbehalve
“fris” voor!
Intussen gaat het gerucht dat er achter de
coulissen van de Fed, de ECB, BoE en het IMF wordt gewerkt aan
een soort tweede Bretton Woods teneinde de schuldgroei
“technisch te kunnen adresseren”. Ten tijde van het voormalige
Bretton Woods verdrag lag de dollar aan “een gouden ketting”.
Daarmee was de inwisselbaarheid van buitenlandse valuta’s tegen
Amerikaans goud tot augustus 1971 gewaarborgd. Zoals zo vaak in
deze column gemeld, maakte toenmalig president Nixon er een
“tijdelijk” (zijn woord!) einde aan. Nog altijd de absoluut
grootste monetaire beleidsfout van de vorige eeuw!
Konijn uit de hoge hoed
Met de Fed president ‘on stage’ werd kortelings
geopperd om een soortgelijke nieuwe overeenkomst te gieten in
een digitale munt onder het dak van het IMF, dus zeg maar in
gedigitaliseerde SDR’s (Special Drawing Rights). De vraag is of
de rest van de wereld daarin wel wil stappen of trappen, want de
onderliggende valutawaarden zijn alle up to the bone
“uitgewoond”. Voor Trump was “dit goedkope uitbeenbeleid”
speerpunt van z’n politiek, waarmee het systeem flink verder
werd uitgehold.
Voor het eerst gaf Powell voorzichtig toe
“we’re not going back to the same economy but we’re recovering
to a different economy”!
Hij liet evenwel in het midden hoe die ‘different
economy’ er dan uit zou moeten zien? |