|
Hoe de paranoia in de VS om zich heen
grijpt, nu de financieel/economische crisis wereldwijd
wijd toeslaat, moge blijken uit het volgende rapport dat
ik uit zeer betrouwbare bron vernam. Hierover mocht
officieel niets naar buiten worden gebracht!
Het ministerie van Defensie organiseerde
gedurende een tweedaagse bijeenkomst op 17 maart j.l.
een angstwekkend oorlogsspel in de Warfare Analysis
Laboratory, onderdeel van de John Hopkins Universiteit
in Maryland. Deze universiteit houdt zich onder meer
bezig met complexe ‘combat’ scenario’s. Het ging er in
dit geval evenwel om een zuiver economisch machtspel uit
te proberen, waarover het Pentagon verder het zwijgen
deed. Het werd beschouwd als té gevoelig om naar buiten
te brengen.
Dit spel heeft kennelijk al z’n oorsprong
gevonden in de 9/11 gebeurtenissen, waarbij vooral is
gekeken naar de financieel/economische impact van
allerlei ontwikkelingen die van buitenaf op de VS zouden
kunnen afkomen. Het droeg alle kenmerken van een reëel
scenario. Onder de spelers bevonden zich bestuursleden
van banken waaronder het Zwitserse UBS, tenminste één
investment bank, hedge fund managers en professoren.
Deze waren allen door het Pentagon uitgenodigd om een
aantal mondiale scenario’s te testen die het huidige
‘machtsevenwicht’ tussen de belangrijkste economische
blokken zouden kunnen verstoren of aantasten. Een en
ander werd nauwkeurig gevolgd en vastgelegd door
geüniformeerde officieren gerecruteerd uit de
Intelligence sector. Je kon dit nauwelijks meer
science fiction noemen.
Eén van de professoren, een expert op het
terrein van private equity, merkte op dat dit
‘spelletje’ niet bedoeld was om de toekomst te
voorspellen maar om tijdig te kunnen anticiperen op
allerlei mogelijke ontwikkelingen in de toekomst. Het
deed denken aan de bekende film ‘Dr. Strangelove’ eind
jaren ’60, waarin het scenario van een dreigende niet
langer controleerbare kernwapenaanval speelde. Nu ging
het niet om atoombommen maar om de vraag op welke wijze
vijandige naties de Amerikaanse economie zouden
willen/kunnen vernietigen.
Het ‘goede’ nieuws (natuurlijk!) was dat
de Amerikaanse economie de grootste ter wereld zou
blijven maar wel ‘in afgeslankte vorm’ als gevolg van
een serie van financiële schermutselingen met de Russen.
China en Rusland schudden recent de wereld op door de
reserverol van de dollar ter discussie te stellen en bij
voorbaat te willen accommoderen in een valutamandje met
de yen, de euro en op termijn ook de yuan. Dit heeft te
maken met de grote dollarbelangen die beide landen
hebben en waarbij Rusland zich dient te schikken in de
intussen veel lagere olieprijs. Dit ontlokte zowel
president Obama als zijn minister van Financiën vorige
week de uitspraak dat de dollar hoe dan ook de
reserverol zou moeten behouden. Logisch, zoals ik eerder
schreef want dan houdt ‘het potverteren’ op.
Diverse deelnemers hadden daarbij
natuurlijk wel de huidige grote financiële ramp, die
zich aftekent, voor ogen waarvan de consequenties nog
verre van overzichtelijk zijn. Zo zijn de recente rellen
in sommige steden niet onopgemerkt gebleven. Buiten
sociale onrust bestaat er angst voor het feit dat staten
niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen.
Dat geldt reeds voor enkele staten binnen
de VS, maar in belangrijker mate is dat ook aan de orde
bij sommige buitenlandse staten. Vandaar ook de
optuiging van het IMF met vele honderden miljarden
dollars.
De deelnemers beschreven deze ‘happening’
als een serie van gesimuleerde mondiale rampspoeden,
waarin werd meegenomen de ineenstorting van Noord-Korea,
Russische manipulatie van de olie- en gasprijzen,
toenemende spanningen tussen China en Taiwan en welke
landen hulp bieden aan welke landen in dergelijke
gevallen. Er waren vijf teams: de VS, China, Rusland, de
rest van Azië en de rest van de wereld. Het opvallende
was dat ons continent zich in de rest van de wereld
bevond. Kennelijk wordt Europa door de Amerikanen nog
steeds beschouwd als de meest betrouwbare partner. Er
bevond zich ook een ‘witte cel’ in dit gezelschap die
als scheidsrechter optrad om te zien hoe de teams ieder
voor zich streefden naar en streden om de economische
dominantie.
Aan het eind van deze 2-daagse sessie
traden de Chinezen als de ‘overwinnaars’ uit het
strijdtoneel, vooral als gevolg van het voortdurende
geharrewar tussen de Amerikanen en de Russen (olie!),
zodat de Chinezen min of meer ongeschonden uit de strijd
konden komen.
Even opvallend is dat het Midden-Oosten
als speler buiten beeld is gebleven. Dit kan te maken
hebben met de te grote gevoeligheid (Israël) alsmede de
te grote onvoorspelbaarheid.
Volgens één der professoren, die ik niet
met name zal noemen, konden hieruit twee lessen worden
getrokken:
* dat de VS een integrale benadering zal
moeten kiezen om de financiële (volgens het
Pentagon kinetische vertaald met het
woord shootings) oorlogvoering te kunnen
beheersen; als voorbeeld gaf hij aan
de feitelijke benadering van Iran dat met een
militaire blokkade (door de
Amerikaanse marine) wordt geconfronteerd en anderzijds
met
economische sancties zonder veel
overleg tussen de betrokken ministeries
* de grote vraag of de Chinezen de
economische oorlogvoering ooit zullen aangrijpen om
dollars
te gaan dumpen, daar ze hiermee ook in eigen voet zouden
schieten; hij voegde er
aan toe dat de Chinezen een
tussenoptie hebben tussen houden en dumpen en dat is de
de aanwas van dollars te stoppen en
daardoor de economische onzekerheid in de VS te
vergroten (de VS zijn bijna volledig
afhankelijk van China’s leencapaciteit!) zonder al te
veel schade aan hun eigen financiële
positie te berokkenen.
Het gehele spel deed denken aan de
Hollywood film ‘War Games’ uit 1983 , waarin een jonge
computer ‘hacker’ bijna een nucleaire apocalyps
veroorzaakte. Deze film en de werkelijkheid hadden één
overeenkomst: in de film werd met WOPR (War Operation
Plan Response) gehint op het echte computer’spel’ van
het Pentagon dat WALRUS heet, afgekort van Warfare
Analysis Laboratory Registration and UserWebsite.
Zolang het maar bij dit soort spelletjes
blijft, maakt het allemaal niet zoveel uit. Onder de
huidige omstandigheden mag je hopen dat het gezond
verstand het wint van de paranoia.
Robert Broncel
copyright 10 april 2009 |
