|
De huizenmarkt
Onverwacht bleek het aantal nieuwe
woningen (vooral appartementen) in de maand februari in
de VS met 22,2% fors te zijn gestegen. Dat lijkt op zich
goed nieuws ware het niet dat deze activiteit vergeleken
met een jaar eerder niettemin met 47,3% is gedaald.
Voorts wordt de stijging toegeschreven aan de relatief
zachte winter van dit jaar. Bovendien moeten bouwers wel
blijven bouwen, ook al verkopen ze niet. Voor het eerst
was er eveneens sprake van een stijging met 3% van het
aantal nieuwe aanvragen. De eerste nieuwe zwaluw in een
markt zonder noemenswaardige vraag en een overvloed aan
aanbod? Naast het ‘fraaie’ bankennieuws in de afgelopen
dagen was een en ander voor beleggers voldoende reden om
alvast massaal in bouw- en bankaandelen te stappen. Ook
in het casino zie je spelers aan de roulettetafel op
zwart gaan spelen nadat de ‘tombola’ eerst vele malen
achtereen op rood had gestaan. Een andere onderbouwing
ontbreekt vooralsnog!
Tevens werd bekend gemaakt dat het aantal
foreclosures (uitzetting wegens wanbetaling) van
huiseigenaren het afgelopen jaar was opgelopen naar ca.
twee miljoen. Volgens Crédit Suisse kan dit aantal de
komende jaren verder oplopen naar een slordige tien
miljoen. Een en ander zal bijgevolg nog tot de nodige
marktaanpassingen aanleiding geven.
Nieuwste ‘hype’ in de VS: huiseigenaren
‘kraken’ (betalen geen rente + aflossing meer) hun eigen
woning, zodra de hypotheek ‘nat’ staat (huis = minder
waard dan hypotheek) totdat foreclosure volgt.
Met de opgebouwde reserves (mede vanuit andere bron)
hoopt men dan het eigen huis voor een ‘prikkie’ te
kunnen terugkopen. Aangezien de banken als gevolg van de
grote ‘toestroom’ van wanbetalingen hun foreclosures
pas 6 – 12 maanden nadien kunnen uitvoeren, krijgen deze
‘huiseigenaren’ nog even de tijd voordat hun uur heeft
geslagen. Hoe langer deze interval en de prijs verder is
ingezakt, hoe groter het voordeel bij terugkoop.
De financiële markt
Tot dus ver weigeren banken hun ‘toxic
assets’ af te waarderen naar de huidige biedprijzen. Er
zijn intussen diverse partijen w.o. hedge funds, die wel
interesse hebben om deze producten te kopen maar wel
voor de prijs die zij aannemelijk vinden. Deze prijs
ligt veraf van de waarde waarvoor de banken deze
gedrochten wensen aan te bieden. Logisch omdat een
verdere afwaardering de banken nog verder onder water
zet. Beleidsmakers koesteren intussen angst voor massale
insolventies en zoeken naar middelen om dit ‘afval’ niet
verder in prijs te laten zakken. Op deze wijze wordt het
probleem echter niet opgelost. Sanering van deze
assets staat aan de wieg van een herstel.
Dit probleem blijft niet beperkt tot de
VS. Ook in de UK begint het water tot aan de lippen te
stijgen. Nog niet eerder is de twijfel over de
kredietwaardigheid van de Britse banken zó groot
geweest. Dit is o.m. zichtbaar aan de spread
tussen de LIBOR – London Interbank Offered Rate - en de
verwachte renteniveaus op de kapitaalmarkt. Alleen voor
zeer korte tijd (dagen) kunnen banken nog geld lenen.
Ook hier doet zich hetzelfde euvel voor van de grote
‘afstand’ tussen bied- en laatprijzen van de toxic
assets of anders: deze handel ligt eveneens gewoon
stil. De verhouding tussen kredietschuld en het BBP ligt
in de UK nog ongunstiger dan in de VS. Vandaar dat
premier Brown zich als voormalig ‘ongezien’ minister van
Financiën grote zorgen maakt. Hij mag zich deze
ontwikkeling persoonlijk terecht aantrekken.
Het tromgeroffel voorafgaande aan de
komende G-20 meeting op 2 april aanstaande is bedoeld om
de markten in de eerste plaats een beetje tot rust te
brengen. De beurzen hebben hierop alvast een
‘voorschotje’ genomen. Overigens zal men tot die datum
toch wel even de kat uit de boom willen kijken,
vooropgesteld dat zich tussentijds geen nieuwe rampspoed
voordoet. Op deze meeting zal de toon moeten worden
gezet op welke wijze en met welke middelen deze crisis
gecoördineerd te lijf zal worden gegaan. Indien hierover
geen consensus wordt verkregen, is het niet
ondenkbeeldig dat de crisis verder uitdiept. De
verantwoordelijkheid van de G-20 kent thans letterlijk
geen grenzen meer!
De valutamarkt
De Zwitserse nationale bank (SNB) heeft
vorige week voor het eerst ingegrepen om de frank naar
beneden te drukken. Dit optreden geeft voedsel aan de
gedachte dat ook andere nationale banken (bijvoorbeeld
Japan, maar ook andere naties) dit voorbeeld zouden
kunnen volgen om hun export te bevorderen. Dit draagt
natuurlijk niet bij tot een verdere internationale
aanpak en zou kunnen eindigen in de devaluatie van
diverse andere muntsoorten.
China heeft intussen op haar
investeringen in o.m. Fannie Mae, Freddie Mac en AIG een
verlies geleden van bijna 80 miljard dollar. Dit
opgeteld bij het verlies als gevolg van de gedaalde
dollar en de gedaalde waarde van Amerikaans schuldpapier
komt het verlies totaal op meer dan 200 miljard dollar.
Dit ontlokte de Chinese premier Wen Jiabao tijdens een
persconferentie vorige week de uitspraak: ‘To be honest,
I am definately a little worried.
We have loaned huge
amounts of money to the United States, so of course, we
have to be concerned. We hope the US honors its word and
ensures the safety of our assets and take measures to
guarantee its good credit’.
Kortom, de Chinese premier maakt zich
terecht zorgen over de grote sommen uitgeleend geld aan
de VS en hoopt dat dit land voldoende maatregelen weet
te treffen om hiervoor borg te staan. Het behoeft geen
betoog dat hij aan Obama wilde duidelijk maken op te
houden om ‘ongegeneerd’ aangemaakt papiergeld in
bodemloze putten te storten. Het vertrouwen in
Amerikaans overheidspapier wordt op deze wijze totaal
ondermijnd, met als gevolg verdere waardedaling en
rentestijging.
Een ander Chinees signaal vormt het
grootschalige stimuleringsprogramma van totaal bijna
1.000 miljard dollar, reeds zichtbaar in grootschalige
aankopen op de grondstoffenmarkt met name in koper
(liefst 283.461 ton). Dit geld is niet langer
beschikbaar om Amerikaanse schulden te financieren en
moet gevolgen krijgen voor de rente in Amerika. Een
hogere rente is wel het laatste zetje voor een reeds
terugvallende economie. Het is vooral aan China te
danken dat een belangrijke graadmeter als de Baltic Dry
Index lijkt uit te bodemen. In dit kader is het ook goed
te letten op de ontwikkeling van de Amerikaanse
handelsbalans die nu sterk terugvalt als gevolg van
instortende handelsvolumes.
Singapore verwacht een verder toenemende
zwakte op de internationale valutamarkt gepaard aan een
sterk neerwaartse economische cyclus, die minstens nog
drie jaar zal aanhouden. Met name zwakke munten als de
dollar en het Britse pond zouden moeten worden gemeden
‘als de pest’, werd er bij gezegd door de directeur van
de Government of Singapore Investment Corp. (GSIC). De
euro werd in dit rijtje wonderwel niet genoemd.
Rusland heeft in het kader van de komende
G-20 meeting in Londen op 2 april aangedrongen op nieuwe
internationaal erkende standaards voor een evenwichtig
macro-economisch en financieel beleid, dat als bindend
zou moeten gelden voor de leading world economies.
Een en ander zou z’n neerslag moeten krijgen op de
verschillende valutapariteiten, zodat allerlei
onevenwichtigheden zoals we die nu kennen zich niet meer
kunnen voordoen. Dit zal ongetwijfeld nog een brug te
ver zijn.
Het IMF daarentegen voelt meer voor
‘quantitative easing’ (ongelimiteerd geld
bijdrukken) ondergebracht in een nieuwe mondiale ‘super
valuta’ in de vorm van zgn. Special Drawing Rights
(Speciale Trekkingsrechten) om zo aan de huidige crisis
een halt te kunnen toeroepen. Deze actie wordt
ondersteund door zowel het Amerikaanse als het Britse
ministerie van Financiën. Economen waarschuwen evenwel
voor een onstuitbare inflatie als gevolg hiervan. Je mag
‘vrezen’ dat de rest van de wereld hierbij niet zal
staan te juichen en eerder zal zeggen dat de VS en de UK
maar hun eigen boontjes moeten doppen, zonder de rest
van de wereld in hun val mee te slepen.
De Amerikanen hebben trouwens al wel het
een en ander uit te leggen nu hun begrotingstekort al
dreigt uit te lopen naar 12% van het BBP, zonder dat het
eind in zicht is. Een ongeremde stijging van de
geldgroei gaat nu eenmaal vooraf aan stijgende inflatie.
Het verraderlijke van de huidige monetaire politiek is
het overtrekken van deze groei en daardoor het
vertrouwen juist afneemt. Intrinsiek wijst dit op zulke
onprettige vooruitzichten als:
-
verdere depreciatie van de munt met hogere
importprijzen en als gevolg daarvan
-
stijgende inflatie = afnemende koopkracht
-
valutacontrole voor Amerikanen die niet langer hun
geld ‘buitengaats’ mogen parkeren en mogelijk voor
buitenlanders die hun winst in de VS dienen te laten
-
meer belastingen
-
stijgende rente
-
verder oplopende werkloosheid
-
‘capitulatie’ van de vastgoedmarkten (residentieel
en commercieel)
-
een ‘bullet bull market’ als gevolg van sociale
onrust
De edelmetaalmarkt
Meest recente en belangwekkende
ontwikkeling: de backwardation van het zilver.
Intussen blijkt de COMEX hierop ingesprongen te zijn
door de voorraden zilver sterk te verhogen.
Gezien het feit dat de US Mint de
muntverkoop heeft moeten stoppen bij gebrek aan
voorraad, lijkt het dat de COMEX zowel hier de zilver-
als goudvoorraad heeft ‘opgehaald’.
Zo werd een stijging van de goud- en
zilverprijs wederom voorkomen.
Verder is opvallend dat de
aandelenkoersen van de mijnbouwfondsen nog steeds flink
achter zijn gebleven bij de stijging van het fysieke
goud- en zilverprijs. Dit had vooral te maken met de
flink gestegen operationele kosten, niet in de laatste
plaats als gevolg van de sterk gestegen olieprijs vorig
jaar. Intussen is die prijs met tweederde terugvallen,
hetgeen zich vertaalt in eveneens flink gedaalde
productiekosten. Tevens hadden de aandelen van de
mijnbouwers ook sterk te lijden onder de shake out
van hedge funds en andere beleggingsfondsen vorig jaar.
Voorts vinden er thans ook gold leases (zie
eveneens vorige column ‘Naderend Noodweer II) plaats
tegen een negatieve rente, dus de afnemers ontvangen
goud uit Fort Knox met een rentepremie op de koop toe.
Kennelijk wordt alles uit de kast getrokken om de
goudprijs onder controle te kunnen houden. Het moet toch
echt niet gekker gaan worden.
Een andere reden voor de achtergebleven
mijnbouwaandelen zou kunnen zijn de opkomst van Exchange
Traded Funds, die alleen in fysiek goud beleggen –
zeggen ze – maar merendeels gebruik maken van futures
op de COMEX, dus met andere woorden het risico van
niet-levering nemen. Het risico ligt dan puur bij de
belegger in deze fondsen die in dat geval letterlijk met
lege handen komt te staan als het fout gaat.
Ook tegen het licht van de komende G-20
meeting ligt het voor de hand de goudprijs verder onder
bedwang te houden. Het gaat immers om het vertrouwen in
de dollar, waarvan de goudprijs de afspiegeling is. UBS
in Zwitserland heeft intussen haar prognose tot 2015
naar boven bijgesteld naar US$ 2.500 per troy ounce, met
een ondergrens van hooguit US$ 500. Naarmate het
manipulatieproces langer aanhoudt, lijkt deze bodem
steeds minder waarschijnlijk. Daarbij komt dat de
centrale banken in de westerse wereld steeds minder
geneigd blijken nog langer goud te verkopen, aldus UBS.
Volgens anderen schijnen de centrale banken in de
afgelopen jaren reeds meer dan 50% van hun goudreserves
te hebben ‘verstookt’ en dreigen bij verdere liquidatie
ook hun laatste beetje vertrouwen te ‘verstoken’.
Ondanks alle verkoopdruk is de goudprijs vanaf aanvang
deze eeuw in dollars al bijna verviervoudigd.
|
