|
|
VAN KWAAD TOT ERGER
(31 mei 2011)
|
Na diverse onheilstijdingen begint langzaam een
gevoel van onbehagen omtrent het al dan niet slagen van de
“bluspogingen” van onze monetaire brandweer” post te vatten. De
huidige kredietbubbel is vergelijkbaar met een veenbrand die
alleen door God’s water dooft. Echter, “onze” beleidsmakers
kunnen het niet aan onze lieve Heer overlaten en zijn aan hun
stand verplicht om te laten zien dat de brand beheersbaar
blijft. Vandaar de aanhoudende oppervlaktebestrijding.
Om die reden bestond “onze” Nout als lid van de ECB het voor het
voetlicht van Bloomberg te verkondigen dat hij ‘confident’ was
omtrent de IMF-steun aan Griekenland en sterker dat hij
‘confident’ was dat ‘Greece will meet conditions to get money
from the International Monetary Fund next month’ as Greek
political leaders failed to agree on how to resolve the
country’s debt crisis (hij had er vertrouwen in dat Griekenland
zou kunnen voldoen aan de voorwaarden om geld van het IMF te
krijgen, niettegenstaande dat de Griekse politieke leiders
onderling geen overeenstemming hadden kunnen bereiken over de
oplossing van de schuldcrisis). Dat vertrouwen valt m.i.
moeilijk te rijmen.
De Luxemburgse voorzitter van het college van Europese ministers
van Financiën Juncker gooide daarentegen eind vorige week wat
meer zout in de Griekse wond in de zin dat Griekenland zich
“gemakkelijk” zou kunnen diskwalificeren voor de volgende
hulpronde. Het IMF kan alleen optreden bij een door het
betreffende land gestelde herfinancieringsgarantie van minstens
12 maanden. Daarin geloofde hij niet. Om het probleem meer aan
te scherpen stelde Peter Bofinger, die deel uitmaakt van een
adviesorgaan van vijf “wijze mannen” in Duitsland, dat
Griekenland haar crediteuren in het kader van een radicale
herstructurering een financiële ‘haircut’ (afwaardering) van 40%
zou moeten voorstellen. Hiermee joeg hij Angela Merkel de
gordijnen in voor wie zoiets absoluut (nog!) onbespreekbaar is.
Wolfgang Schäuble als minster van Financiën stelde dat zulks zou
leiden tot een directe ‘default’ van alle Griekse schulden.
Voor de crediteuren zoals banken, verzekeringsmaatschappijen,
pensioenfondsen alsmede de ECB zou dat direct wonden likken
worden. Dat wil men niet in het heilloze vooruitzicht dat
Griekenland op termijn het budgettekort van 10,6% zou kunnen
wegwerken, de staatsschuld van ruim 150% van het BBP weet af te
bouwen en de negatieve economische groei van rond 4% uit hoofde
van de terugbetalingen weet om te bouwen in een positieve groei
van minstens 5%. Op de middelbare school zou geen enkele
leerling zich aan deze oplossing willen wagen.
Niettemin zijn onze beleidsmakers er op gebrand hoe dan ook
voorrang aan een bailout te bewerkstelligen in de
wetenschap dat bij een default:
|
● |
nagenoeg alle Griekse banken het loodje
zullen leggen en worden genationaliseerd |
● |
de schuld in euro’s blijft staan met
sociale verarming en onrust tot direct gevolg
|
●
|
vooral Duitse en Franse banken niet meer
aan de vereiste kapitaaldekking zullen kunnen voldoen en
pensioenfondsen wederom door hun dekkingsgraad vallen
|
● |
de ECB nog meer dan tot nu toe stand-by
zal moeten zijn voor Ierland en Portugal |
● |
de druk op Spanje met een slordige €80
miljard in de tas aan Portugese schuld verder zal
toenemen. |
|
|
Voorts zal ook de Amerikaanse centrale bank niet
blij zijn met een mogelijke default van het dramaland.
Afgezien van andere bancaire gevolgen zal de directe Amerikaanse
betrokkenheid bij het IMF hiertoe aanleiding zijn. De enige
echte hulp zou via de achterdeur vanuit China kunnen komen.
Immers, dit land heeft het vertrouwen in de dollar nagenoeg
opgegeven. In plaats van nog langer Amerikaanse schuld op te
kopen houdt men liever de vooralsnog “stabielere” euro in stand
die in verhouding tot de dollar 1,4 meer koopkracht oplevert.
Bij een teloorgang van de dollar én euro loopt in China de lucht
uit de export georiënteerde industrie. Om deze redenen zou
China’s aandringen op het voorzitterschap van het IMF niet uit
de lucht komen vallen.
Too big to fail even
bigger!
Hoe ver de huidige crisis
intussen reikt moge blijken uit het pas verschenen boek
‘Reckless Endangerment’ (Roekeloze Gevaarstichting) van Gretchen
Morgenson en Josh Rosner, beide Pulitzer prijswinnaars voor hun
journalistieke prestaties. Hierin komen ze tot de conclusie dat
too big to fail nu nog veel grotesker vormen heeft
aangenomen. Dit zou voortvloeien uit de diepe politieke
‘interconnectivity’ (lotsverbondenheid) tussen de diverse
financiële instituten, het Congres en Financiën die heeft geleid
tot onbezonnen uitgiftes van de meest fantasievolle derivaten
(alle voorzien van een triple-A label) die wereldwijd aan de man
werden gebracht.
In hun boek namen ze stelling tegen figuren als Alan Greenspan,
Robert Rubin, Barney Frank met James Johnson als hoeksteen van
het financiële verval. Johnson als CEO van Fannie Mae stond
volgens Morgenson en Rosner in de jaren ’90 aan de basis van de
kredietexpansie waarvan we nu “de vruchten plukken”. Nadat hij
anderen had gesouffleerd op welke wijze leden van het Congres
waren te beïnvloeden en te manipuleren, is hij vanwege mogelijke
repercussies vroegtijdig vertrokken. In essentie wordt hij door
Morgenson en Rosner aangewezen als de kwade genius van de
‘playbook how Wall Street would follow by scoring
a series of deregulatory victories of wel “weg met de
voorschriften” zoals die toen op het terrein van de
hypotheekverzekeringen nog golden.
|
 |
Ook werd gesproken van a symbiotic relationship between Wall
Street and the GSE’s (door de regering gesponsorde
ondernemingen of instituten zoals Fannie Mae en Freddie Mac)
inzake “het verpakkingsproces” van hypotheek- en afgeleide
producten. Op zich was dit al kwalijk genoeg, terwijl daarbij
geen bank werd gedwongen om de kapitaalsverhoudingen op te
schroeven (leverage) naar 50 : 1. Om nog maar niet te
spreken van “een verzekeringsclub” als AIG die de lieve som van
ruim $3.000 miljard aan credit default swaps (verzekering
tegen wanbetaling) wist uit te schrijven.
Daar dit probleem nooit is aangepakt en er zich nu een nog
grotere concentratie van toxic assets bij de grootste
banken met de factor 2 tot 4 voordoet, wijst Weiss Research als
enig betrouwbare strikt onafhankelijk rating bureau 14 van de
grootste banken aan als potentiële “omvallers”, dit buiten de
nog eens meer dan 2.000 zwakke regionale banken, circa een kwart
van het totaal.
Overheidsbetrokkenheid
Voorts concluderen de schrijvers ‘that
the government seems to be complicit in allowing them to fudge
the numbers’ (dat de regering medeschuldig is aan het
toestaan van creatief boekhouden door deze financiële
instituten). Wat er niet bij werd gezegd dat een en ander
gebeurt op dictaat van Government Sachs, het
machtigste instituut in de V.S. zo niet in de gehele wereld,
waarvan CEO Blankfein zich eind vorig jaar tot “onze lieve heer”
heeft uitgeroepen. Hij had daarbij uit het oog verloren dat de
V.S. als economische wereldmacht sinds WO II met een aandeel van
75% in de wereldeconomie intussen is teruggevallen naar minder
dan 25% en aan deze ontwikkeling in de eindfase zelf driftig
heeft meegewerkt
Middels het opblazen van de geldhoeveelheid is de dollar niet
meer waard dan het geloof dat het straks beter wordt. Er staat
thans alleen al voor $1.800 miljard aan mortgage backed
securities op de balans van de Fed, los van wat er bij de
banken aan interest rate derivatives nog “op de schappen”
ligt. De schattingen hierover lopen uiteen van $250.000 miljard
tot $500.000 miljard of ruwweg tussen 5 à 10 maal het bruto
mondiale product. Wat gaat er gebeuren als deze op de markt
worden gedumpt? En wat gaat er gebeuren als de $1.800 miljard
aan MBS (Multi Bull Shit) wordt gedumpt in plaats van een QE3 op
te starten? Wie wil deze “rotzooi” dan nog hebben tegen de
achtergrond van een steeds verder in elkaar kukelende
vastgoedmarkt? De crash op de obligatiemarkt valt dan niet meer
te filmen. Tot de verkiezingen in 2012 zal men ongetwijfeld
proberen deze zaak sub rosa te houden. |
|
Veel
lastiger wordt het ontkennen van feiten als: |
*
|
de tekorten op het terrein van de
medische en sociale zorg alsmede pensioenen totaal ter
grootte van een slordige $5.500 miljard |
*
|
het en masse ontslaan van
politiefunctionarissen, brandweer-, ambulance- en
onderwijspersoneel alsmede het openzetten van
gevangenissen |
* |
de wanbetaling op de municipal bonds (van
de lagere overheden), bij de wet onmogelijk. |
|
De staatsschuld ad ruim $14.000 miljard opgeteld bij de $5.500
aan directe verplichtingen in de sociale, medische en
pensioensectoren (niet meegeteld de toekomstige ongedekte
verplichtingen ad $47.000 miljard) en de dreigende problemen op
municipal terrein reiken al tot bijna $25.000 miljard.
Uncle Ben als politiek pion zit binnenkort met het probleem om
de balance sheet “ op te schonen of wel concreet tot
schuldafbouw over te gaan met als gevolg een zeer diepe
deflatoire depressie te veroorzaken. Dat zal hij in het zicht
van steeds verslechterende economische cijfers niet willen
afwachten om vervolgens QE3 op te starten met als gevolg een
onafwendbare (hyper)inflatoire depressie. Aangezien hij op die
post zit om de economie te stimuleren zal hij dan toch voor de
tweede “oplossing” willen kiezen wetende dat er voor de U.S geen
bailout mogelijk is en bijgevolg op de klippen zal
aankruisen (inmiddels dient 60% van de totale staatsschuld met
een groeiend tekort van $2.000 binnen 3 jaar te worden
geherfinancierd). Alleen in dit scenario is er nog zicht op enig
uitstel van executie.
Wie had zich 4 jaar geleden een dergelijke ontwikkeling kunnen
voorstellen? In dat kader is het interessant nog eens mijn
column “Olifant
in de Pels” van 28 november 2006 aandachtig door te lezen.
|
 |
Vooruitzichten bij scenario II |
●
|
de “papieren” ballon wordt nog verder
opgeblazen met een sterk verhoogd renterisico
|
●
|
de obligatiemarkten (euro, dollar, pond,
yen) komen onder steeds grotere druk te staan
|
● |
de economische groei wordt onder cijfer
“dressing” kunstmatig in leven gehouden |
● |
de beurzen zullen niet anders dan kunnen
stijgen, want waar moet je anders met je geld naar toe? |
● |
de prijzen op de grondstoffenmarkten
zullen eveneens verder stijgen |
● |
de inflatie in de opkomende landen zal
het gevoeligst gaan stijgen met als alternatief
appreciatie van de munt |
●
|
de afnemende koopkracht (wereldwijd) zal
zich heftiger vertalen in een steeds grotere vlucht naar
edelmetaal (barometer van de koopkracht) |
● |
met als sluitstuk een valuta-oorlog en
toenemende sociale onrust wereldwijd. |
|
Het “aantrekkelijke” van een dergelijke ontwikkeling is dat je
ook nu nog tijdig maatregelen kunt treffen. In plaats van door
deze golfbeweging te worden overspoeld en meegesleurd kun je er
als “surfer” vooralsnog een handig en prachtig gebruik van
maken.
Immers, naast het bijdrukken van geld wordt er
ook nog geld verdiend. Dat wil je niet ten prooi laten vallen
aan koopkrachtontkrachting. Met deze wetenschap kun je je
comfortabel indekken en is het alleen zaak er zorg voor te
dragen je bezit niet aan de grote overheidsklok te hangen.
Tenslotte kom ik uitvoerig terug op edelmetaal, grondstoffen en
groene energie in mijn eerstvolgende update voor de houders van
mijn Strategische ModelPortefeuille.
Robert Broncel
Copyright, 31 mei 2011 |
|
|
|
|
|
|