DE NIEUWE “GOUDEN EEUW”
(15 juli 2013)
 

Anders dan die we kennen uit onze geschiedenisboekjes gaan we een nieuwe “gouden eeuw” tegemoet. Dat klinkt vreemd juist nu het edelmetaal als gevolg van de thans woedende internationale valutaoorlog het verdomhoekje” in moest en de professionele beleggers werden uitgeschud. Vandaar dat “bij voortschrijdend inzicht” steeds meer analisten spreken van een imploderende bubbel. Achteraf zal blijken dat dit natuurlijk een fopredenering was.

Voor de Fed kwam deze perceptie als geroepen als er al niet op gemikt was om te verhullen dat de opgeblazen fiduciaire geldhoeveelheid de bubbel vormt. Hoezo ‘fiduciair’?

De centrale banken leunen op dit soort leuzen in de wetenschap dat nergens ter wereld het onderdeel monetaire economie adequaat wordt gedoceerd. Dit werd me recentelijk nog eens bevestigd door 2 kersvers afgestudeerde studenten in deze “discipline” aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Men had intussen de klok horen luiden maar de klepel bleek nog niet precies voor het oprapen te liggen. Het gevolg is dat nagenoeg elke staat ter wereld onder misbruik van de financiële beleidsruimte met een tekortfinanciering opereert, waarmee gecreëerde schulden op het nageslacht worden afgewenteld onder het credo “wie dan leeft, dan zorgt”. Een groeiende economie kan voor enig tegenwicht zorgen. Vandaar dan ook die noodzakelijke economische groei! De negatieve klimaatsaspecten worden uiteraard niet in de groeicijfers meegenomen.

Vanwege het overtrekken van die beleidsruimte is er nooit een papieren valuta geweest die het veel langer dan een eeuw heeft uitgehouden. De voorbeelden liggen voor het oprapen in de Latijns-Amerikaanse landen, de voormalige Sovjet-Unie, Duitsland na WO I en last but not least grote Rijken als het Romeinse en Perzische.

Deze voorbeelden als zgn. case studies blijven doorgaans in de moderne economieboekjes achterwege evenals de theorie van de befaamde Russische econoom Kondratieff als het gaat om de grondoorzaak van de cyclische beweging.

De neerslag van de 100-jarige Fed

Dit jaar bestaat het in Washington DC gevestigde instituut van de 8 systeembanken in de vorm van de Federal Reserve Bank precies 100 jaar. Met “de uitvinding” van de dollar als reservevaluta is dit instituut tot het machtigste der aarde uitgegroeid. We weten intussen dat dit machtsorgaan een schandelijk misbruik heeft gemaakt van haar bevoegdheden met als gevolg dat de U.S. of A. sinds 1971 haar importen gratis (middels het bijdrukken) heeft kunnen financieren. Even schandelijk is dat naast de dollar alle munteenheden sinds 1913 met een gemiddelde van 98% aan koopkracht hebben ingeboet. Die 2% is de laatste strohalm.

Deze chart is afkomstig van de World Gold Council; de onderbrekingen zijn o.m. het gevolg van de hyperinflatie in de jaren ’20 en de Tweede Wereldoorlog.

Beschamend

Beschamend zijn de opinies van economen en analisten die de Fed voor het gevoerde beleid een pluim op de hoed steken, dat tot niets anders heeft geleid dan tot de vele booms en busts met thans de eerste mondiale bust in het verschiet. Dit beleid is nu op niets anders gericht dan op uitstel van executie van de aanstormende implosie van de fiduciaire systeem bubbel.

Dat centrale banken de eigen staatsschuld by the billions opkopen, zou toch elk rechtgeaard econoom aan het denken dienen te zetten. Bovendien, wie koopt er nog Amerikaans of Europees of Brits of Japans staatspapier als dit in de verkoop zou gaan, omdat de economie op basis van gekunstelde indexcijfers weer zou aantrekken? De Fed alleen zit intussen voor meer dan $3.000 miljard aan schulden opgescheept en laat onverlet de meer dan $4.600 miljard aan ongedekte uitstaande verplichtingen in de zorg- en pensioensfeer. Die moeten ook weer geleend worden want middels belastingheffing op het BBP en/of lastenverzwaringen zijn die niet op te hoesten. Voorts staat er een snel groeiend bedrag aan studentenleningen open tot boven $1.000 miljoen, de uitstaande consumentenschulden – onder water staande hypotheken, autoleningen en credit cards – ad bijna $6.000 miljard niet meegerekend zomin als de ruim $1.000 miljard die de Fed heeft uitstaan bij grote Europese banken en mogelijk nog andere verplichtingen die we niet kennen.

Prangende vraag

Al diverse malen is de vraag aan de orde gekomen wanneer het vertrouwen in de dollar ophoudt te bestaan. Dit valt o.m. af te lezen uit de rentestand. Hoe meer deze oploopt, hoe meer het vertrouwen afneemt en het risico toeneemt. Als de rente in de V.S. verder oploopt zal dat de katalysator zijn tot de implosie van de obligatiemarkt met een volume van ruim $70 biljoen. Tegelijk wordt hiermee de aanzet gegeven tot de mondiale meltdown met edelmetaal als reddingsboei aller tijden. De centrale banken zullen dan naar alle waarschijnlijkheid nogmaals alle registers opentrekken om de markt met papier te ‘pamperen’ om met lede ogen aan te zien dat de wal het schip keert.

Behalve de door de centrale bank gecontroleerde korte rente is de rente de laatste paar weken op alle fronten opgelopen. Het 30-jarige rentetarief in de V.S. heeft de eerste weerstandslijn (rood) doorbroken en is vanaf het dal in augustus vorig jaar nu met 50% gestegen. De tweede ligt op 4,4%. Naarmate de rente stijgt, stijgen ook de rentelasten dus ook de staatsschuld. De Fed kan niets anders doen dan vooral “het temperen” te temperen. Bovendien dient ook de all-time-high beurs geen strobreed in de weg te worden gelegd om het ‘feel good’ gevoel er in te houden.

Europa

Kijken we naar Europa dan zien we dat de wielen ook hier steeds meer vierkante rondingen beginnen aan te nemen. In de eerste plaats wil het lang verwachte herstel nog geen wortel schieten. De schuldratio’s in de Club Medlanden lopen in versneld tempo op, terwijl de politieke bereidheid om nog meer bezuinigingen door te voeren afneemt.

Zo wist de befaamde Britse financieel journalist Ambrose Evans-Pritchard te melden dat uit een gelekt rapport van de Europese Commissie bleek dat de beoogde bezuinigingen in Griekenland op geen stukken na zouden worden gehaald. Volgens een Griekse denk-tank zal het BBP dalen naar 5% - 7%  waarmee de schuldenlast nog verder oploopt.

Ook in Italië met een schuldenlast van €2.100 miljard of 129% van het BBP laait de crisis weer op waarmee het land door Standard & Poor de ‘near junk bond’ status meekreeg. Dat staat nagenoeg gelijk aan ‘game over’. Het IMF deed er nog een schepje bovenop door voor dit land een negatieve groei van 1,8% te voorzien.

De Spaamse regeringspartij Partido Popular is danig in een schandaal verwikkeld geraakt met als gevolg dat de belangrijkste krant El Mundo spreekt van een ‘smoking gun’ en het begin van een revolutionaire stemming.

In Portugal stappen ministers uit de boot na de economie met 3% te hebben zien terug kachelen. In de Portugese pers gaat het gerucht dat de Europese Commissie (Baroso) in het geheim werkt aan een nieuw bail-out plan.

Met de schuchtere mededeling van mogelijke QE tempering in de V.S. belanden we in een steeds dieper politiek mijnenveld waarin ook landen als Duitsland, Nederland en Finland met leningen en garanties zich bevinden. Het in de mond nemen van het woord ‘tapering’ in de wetenschap dat dit ten ene male onmogelijk is duidt op controleverlies. Ook Draghi van de ECB heeft politici er op gewezen dat de zaken niet eindeloos vooruit kunnen worden geschoven.

Niettemin zal er tot aan de verkiezingen in Duitsland wel een pas op de plaats worden gemaakt. Ongetwijfeld zullen de verkiezingsontwikkelingen dit najaar in Duitsland internationaal nauwlettend worden gevolgd.

Naar verwachting zullen ook in ons eigen kleine landje de politieke spanningen dit najaar verder oplopen.

Keerpunt

Nadat het woord ‘tapering’ is gevallen, heeft dat steun aan de dollar gegeven maar de Fed wil helemaal geen sterkere dollar maar juist een zwakkere vanwege de export maar dat willen andere landen ook, vandaar de valutaoorlog. Elke regio volgt de V.S. als gevolg waarvan de valuta’s ten opzichte van elkaar maar weinig bewegen. Dankzij de loskoppeling in 1971 zet het edelmetaal als monetaire barometer normaliter aan tot stijging bij een dalende munt. Dat blijkt nu niet te worden toegestaan daar stijging van het edelmetaal duidt op wantrouwen in het papier dus vandaar de niet aflatende manipulaties. Naarmate er meer goud naar Azië verdwijnt, blijft er minder over tot dekking van de futures transacties op de COMEX. Of met het huidige niveau het inflexie- of keerpunt is bereikt valt nog te bezien. Wel is duidelijke dat er voor edelmetaalproducenten op de huidige stand onder $1.300 weinig eer meer valt te behalen.

Omloopsnelheid

Hoewel daarover met geen woord wordt gerept, is een andere grote zorg van de Fed de volledige instorting van de velociteit (omloopsnelheid) van het geld, die zich thans op een naoorlogs dieptepunt bevindt.

De M2V (zie de grafiek hieronder) vormt een belangrijk metertje op het dashboard van de Fed. Zouden de biljoenen aan stimuleringsmaatregelen hebben gewerkt dan zou deze grafische lijn ruimschoots zijn gestegen in plaats van gedaald, hetgeen af te lezen zou zijn geweest aan een dramatische stijging van de economische activiteit. De daling accentueert juist de gedaalde economische activiteit en geeft aan dat de geldstroom is blijven steken in het financiële circuit. Zoals Marc Faber al aangaf, komt deze stroom alleen ten goede van degenen die het dichtst bij het vuur zitten, in casu de banksters c.s.

Een andere graadmeter is de Fed’s Money Multiplier die aangeeft hoeveel economische activiteit er door het geïnjecteerde geld in het bankensysteem d.m.v. krediet is bewerkstelligd.

Ook in dat opzicht werd een nieuw dieptepunt bereikt aan de hand waarvan kan worden vastgesteld dat de drie QE rondes juist een omgekeerd evenredig resultaat hebben opgeleverd. Hiermee is evident aangetoond dat alle geldverruiming sinds 2008 volledig contraproductief heeft uitgepakt.

Aziatisch vizier

In de Aziatische regio weet men intussen wel dat ‘gold suppression’ onderdeel vormt van de fractionele goudreserve binnen het bankensysteem. Om deze reden bedroeg de Chinese goudimport in de eerste 5 maanden van het jaar al meer dan de helft van de totale import van vorig jaar. Het land maakt uiteraard een dankbaar gebruik van de manipulaties op de COMEX. Voorts doet China er alles aan om de eigen productie te verhogen resulterend in een stijging van 10% vergeleken met vorig jaar.

Terwijl de mondiale mijnproductie dit jaar verder is afgenomen tot 1.134 ton bedroegen de goudleveringen op de Shanghai Gold Exchange 918 ton (opgave SGE), in schril contrast met de COMEX die in mei niet verder kwam dan slechts 103 ton. Volgens James Turk van GoldMoney blijkt er op de COMEX voor een slordige 580 ton goud of een kwart van de jaarproductie aan shorts te liggen. Die kunnen au moment suprême nooit worden uitgeleverd.

De vraag is dit jaar zo groot daar zowel de Chinese staat als de markt zich tijdig wensen in te dekken. Op basis van de jongste cijfers mag je uitgaan van het feit dat de Chinese “goudconsumptie” minstens de helft van de wereldproductie omvat.

Daarbij komt dat China ook een dankbaar gebruik maakt van de problemen waarin de producenten gezien de lage opbrengstprijs verzeild zijn geraakt. Bijgevolg is het land naarstig het acquisitiepad opgegaan. Recent werd de grootste deelname gemeld in een Venezolaanse goudmijn voor een bedrag van maar liefst $24 miljard. De hoogte van een dergelijke investering geeft aan hoe greedy China is om zo snel mogelijk op niveau met de V.S. te komen voor zover zich daar nog het nodige goud bevindt.

Volgens het Amerikaanse toezichtsorgaan CFTC vindt er op de COMEX een sterke afbouw plaats van de goudvoorraden die in rap tempo naar China verhuizen. De COMEX en NYMEX voorraden zijn in 4 maanden gedaald van 11 miljoen ounces in februari naar 7,1 miljoen nu. In dat tempo is er tegen het eind van het jaar niet veel meer dan 3 miljoen ounces over. Deze afbouw trekt een wissel op een substantiële stijging van het edelmetaal.

De goudprijs is ruimschoots door de weerstandslijn gebroken. Gezien de detrimente manipulaties zeggen grafieken echter niets meer. Daarentegen dient wel gelet te worden op het weerstandsniveau van de producenten dat bij een goudprijs van $1.570 ongeveer z’n taks heeft.
 

De voortdurend stijgende vraag in Azië alsmede de afnemende voorraad op de COMEX alsmede de dalende productie als gevolg van de gedaalde marktprijs zijn belangrijke aanwijzingen dat het spelletje op de COMEX eerder sooner dan later zal zijn uitgespeeld. De prijs van goud en zilver kan dan maar één kant uit bewegen en dat is vele malen meer dan de huidige niveaus. Hoewel zoals het gezegde luidt dat resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst inhouden zijn het juist dikwijls wel die uitslagen waaraan men zich vastklampt als het gaat om een toekomstprojectie. Het breekpunt in het gehele systeem vormt het vertrouwen. Zolang nog genoeg beleggers tevreden zijn met papier i.p.v. metaal kan het  tot in de oneindigheid voortduren, zelfs bij een opgelegde fraude.

Interessant is ook om de goudprijs af te zetten tegen de monetaire expansie vanaf het jaar 2000. Vanaf die tijd werd er een slordige 33.000 ton goud gedolven maar steeg de totale geldhoeveelheid van $2,92 biljoen naar $11,3 biljoen. Gemeten in januari 2000 dollars ligt de goudprijs zelfs iets onder $400 i.p.v. $1.280 of wel goud is spotgoedkoop (bron: edelmetaalspecialist Alasdair MacLeod).

Tot slot

Naar welke niveaus zullen goud en zilver bewegen? Diverse marktkenners hebben zich hierover reeds uitgelaten variërend van $1.000 (Citigroup) tot $12.000 (James Turk) maar Ron Paul gaf als zijn meest uitgesproken mening: gold will rise to infinity.

Op basis van het verleden zou je aan onderliggende prijsontwikkelingen kunnen denken, hierbij aangetekend dat de top van $850 in januari 1980 na inflatie sinds die tijd voor goud op ca. $2.500 en voor zilver op ca. $100 zou moeten liggen. Destijds gold nog een verhouding van 1 op 17. Op basis daarvan zou de zilverprijs zelfs op bijna $400 uitkomen.

Een andere vraag is of het edelmetaal opnieuw de rol van een gouden standaard zal vervullen. Wel zeker is dat het land met de grootste goudreserves en kan bogen op de sterkste economie de rol van reservevaluta zal overnemen, ergo goud voor hun exportproducten zou kunnen verlangen zoals dat ook in de Gouden Eeuw gebruikelijk was maar ook daarmee wordt een maat gezet.

Robert Broncel

Copyright, 15 juli 2013

P.S. de reacties op de voorgaande column trilogie waren “overweldigend”, in het gunstigste geval van Mark Rutte die aangaf deze met interesse te lezen. Van bankpresident Klaas Knot zelfs geen ontvangstbevestiging maar geen communicatie is ook communicatie!

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel