In de World Energy Investment Outlook 2014 van 3 juni j.l.
kwam het Internationaal Energie Agentschap o.l.v. “onze” Maria
van der Hoeven met een aantal niet mis te verstane uitspraken,
die politici beslist niet zo maar naast zich neer kunnen leggen.
Eén daarvan is dat er in de komende 20 jaar minstens voor $48
biljoen (12 nullen!) geïnvesteerd zal moeten worden om de
energieproductie en levering zodanig op peil te houden dat het
licht niet uitvalt. Hoofdeconoom Fatih Birol van dit instituut
houdt zelfs rekening met power blackouts in Europa.
Volgens Birol zal Europa in de komende 10 jaar
een kwart van haar energieproductie kwijt raken als gevolg van
obsoletie (veroudering) van bestaande centrales. Daar komt bij
dat intussen diverse centrales in een diepe crisis verkeren als
gevolg van de gedeformeerde prijsstructuur zodat nieuwe
projecten niet van de grond komen. Volgens dit instituut ligt de
marktprijs een slordige 20% onder de vervangingskosten. Europa
zal dus nauwgezet naar dit probleem dienen te kijken i.p.v.
vuurtje te stoken in Oekraïne (RB), dat ons nog zeer duur kan
komen te staan als Poetin ons met zijn energiewapen een poets
bakt..
Het Agentschap ziet als belangrijkste oplossing
een grootschalige inzet van renewables als zonne-, hydro
en andere duurzame energiebronnen die samen 60% van het gehele
pakket aan investeringen zal moeten omvatten. De andere 40% zal
gericht dienen te zijn op een veel efficiëntere benutting van
energie zoals in nieuwe infrastructuur, betere isolatie,
zuiniger verbruik en protectie tegen cybercriminaliteit. Dat
moet meer opleveren dan het aanboren van schaliegas, olie en gas
in de Arctische delen van de wereld of überhaupt van winning op
zee, aangezien er ook nog “zoiets” als een CO2 probleem bestaat.
Met fossiele brandstoffen als de grootste
vervuilers zitten we op basis van het huidige verbruik intussen
aan te hikken tegen een temperatuurstijging van bijna 4 graden
C. die regelrecht aanstuurt op een klimatologische
kettingreactie. Het is bijgevolg een must om de huidige
pollutie tegen 2030 minstens met 30% te hebben teruggebracht.
Daarmee dient de rekening te worden verhoogd met nog eens $5
biljoen, terwijl er voor het bereiken van een grotere efficiëncy
een schatting van $6 biljoen is gemaakt. Al met al komt dit neer
op een equivalent van zeg maar het bruto mondiale product,
uitgesmeerd over een periode van 20 - 25 jaar.
Dit strookt uiteraard geenszins met de sterk
toegenomen activiteit van de schaliegasproductie in de V.S. als
gevolg waarvan dit land steenkool exporteert dat door Europese
centrales wordt omarmd omdat dit nog steeds de goedkoopste vorm
van energieproductie blijkt te zijn. Als men zich in de V.S. zou
realiseren dat een en ander ook gevolgen zal hebben voor de
klimatologische ontwikkelingen in eigen land, zou men zich wel
meer achter het oor krabben!
Het toenemende natuurgeweld in diverse delen van
de wereld als direct gevolg daarvan maakt deze “goedkope”
energie evenwel tot een farce. Immers, de kosten van dit geweld
worden nog steeds niet in het bruto nationale product opgenomen,
dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld drugs en prostitutie.
Voorts blijkt Europa nog te veel te leunen op LNG waarvan de
verschepingskosten volgens het IEA tien maal hoger liggen dan
die van olie.
In IEA’s Factsheet Overview stond verder
te lezen dat in 2013 wereldwijd slechts voor het “karige” bedrag
van $1,6 biljoen werd geïnvesteerd in de totale
energievoorziening, met een bijdrage van ca. $130 miljard in
energie efficiency. De renewables (zon, wind, hydro)
groeiden van $60 miljard in 2000 naar bijna $300 miljard in 2011
om vervolgens terug te vallen naar $250 miljard (o.m. als gevolg
van de importbeperkingen op zonnepanelen gericht tegen China).
De vraag is of het gezonde verstand het uiteindelijk wint van de
gevolgen van dit soort beperkingen.
Vanaf nu tot 2035 zal er jaarlijks voor minsten
$2 biljoen geïnvesteerd moeten worden om uitval en storingen te
voorkomen. Daarboven zal jaarlijks voor een slordige $550
miljard in verbetering van de efficiency en voor een nog
onbekend bedrag in de bescherming tegen cybercriminaliteit
gestoken moeten worden. Daarbij dient rekening te worden met de
groeiende energievraag in de opkomende landen die straks voor
tweederde van de wereldenergiemarkt deel uitmaken. De groeiende
vraag enerzijds gecombineerd met de door het klimaat afgedwongen
groene energieopschaling zal een flinke wissel op onze toekomst
trekken.
Nieuwe bronnen van lange termijnfinanciering
zullen snel ontsloten moeten worden om aan deze vraag tegemoet
te kunnen komen waarbij gedacht moet worden aan pensioenfondsen,
verzekeringsmaatschappijen en andere grote institutionele
instellingen.
In deze Outlook werd herhaald dat willen we de 2
graden Celcius doelstelling beogen dat dan een bedrag van $53
biljoen ‘in cumulative investment’ een hard gegeven is. De vraag
is of financiering van deze orde überhaupt van de grond zal
komen. Gegeven de huidige staat van de internationale
verhoudingen, de politieke bereidheid en de daaraan
geparenteerde economie lijkt dit een uiterst twijfelachtige
doelstelling tenzij voortschrijdende technologische
ontwikkelingen een nieuwe ‘supply of scale’ kunnen genereren.
Niettemin zullen we dan toch ook nog moeten blijven investeren
in conventionele (fossiele) middelen waarbij vermoedelijk
schaliegas en zelfs diepte investeringen in de oliebronnen in
het Midden-Oosten onvermijdelijk zullen blijken te zijn.
Het zal er vooral op aankomen om met een veel
gerichter internationaal politiek beleid deze ambities na te
streven om zo deze kritische uitdagingen aan te kunnen gaan. Per
slot beschikken we maar over één planeet! Het moet ook nog maar
eens gezegd worden dat op dit moment nog steeds meer dan één
miljard mensen verstoken zijn van energie. Hoe lang zullen ze
nog in dit lot willen berusten? Voor de grote spelers op dit
gebied klinkt dit IEA rapport natuurlijk als muziek in de oren.
Dit segment vormde al sinds 2008 een standaard onderdeel in mijn
Strategische ModelPortefeuille.
Het zal mede aan het trommelgeroffel van het IEA
zijn om de geesten te doen ontwaken in een tijd dat de
economische groei al bijna niet meer vooruit te branden is.
Robert Broncel
Copyright, 10 juni 2014 |