In een vernietigend artikel in het gezaghebbende
Duitse Handelsblatt vorige week met
als titel “Zijn Westerse onruststokers ingehuurd door de KGB” en
met de subtitel “Het Westen op het verkeerde pad” werd de kachel
aangemaakt met de huidige Westerse opstelling jegens Rusland.
In de eerste plaats werd ingegaan op de
ontwikkelingen in Oekraïne, de opstelling van de regering
alsmede de media die het opiniespectrum hebben vernauwd tot
‘sniper scope’ met hun roep om verdere sancties tegen
Putin. Hieraan werd toegevoegd dat
de escalatiepolitiek geen enkel realistisch doel dient en de
belangen van de Duitse gemeenschap juist aantast. Gemakshalve
werden de belangen van de andere EU staten achterwege gelaten
(RB). Er werd een vergelijking gemaakt met 1914 toen figuren als
Max Liebermaan,
Gerhart Hauptmann, Max Planck, Wilhelm Röntgen e.a. hun
medeburgers aanmoedigden om hun buur Frankrijk een flink lesje
te leren.
Met betrekking tot de Krim en Oost-Oekrane
blijken de Westerse regeringshoofden geen vragen meer te hebben
doch slechts antwoorden. Angela Merkel liet zich ontvallen
bereid te zijn tot het nemen van strenge maatregelen. Intussen
discussieert men binnen het Congres in Washington openlijk over
het bewapenen van Oekraïne (geen NAVO lid, RB). Voormalig
defensie adviseur (van Poolse afkomst, RB)
Zbigniev Brzezinsky
adviseerde de Oekraïense burgers zelfs zich voor te bereiden op
straatgevechten. Dit klonk uiteraard als muziek in de oren van
de Amerikaanse wapenlobby.
Voorts werd de vraag gesteld wie nu eigenlijk het
eerst begon. Waren het de Russen die de Krim bezetten of was dat
het Westen met haar flirt richting Oekraïne? Wil Rusland haar
territorium weer uitbreiden richting West-Europa of de NAVO
juist richting Rusland of kwamen beide blokken elkaar
“toevallig” in dezelfde deuropening tegen? In antwoord daarop
zou Europa elke realistische doelstelling missen. Er werd vooral
gewezen op Duitsland’s
afhankelijkheid van Russische energie die mogelijkerwijs de
stabiliteit in gevaar zou kunnen brengen. Er werd aan toegevoegd
dat “we het ons niet kunnen veroorloven om Rusland te
bekijken door de ogen van de Amerikaanse Tea Party (ultrarechts,
RB). Als economische banden dienen tot wederzijds voordeel dan
geldt ook het omgekeerde! Zelfs als zouden we zegevieren wat zou
het voordeel zijn om de Russen op hun knieën te brengen?”.
Kortom, er is slechts sprake van een verlies-verlies situatie
(RB).
Het kon haast niet anders dat ook voormalig
burgemeester Willy Brandt van West-Berlijn, later bondskanselier
en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede werd aangehaald wiens
opstelling de opening vormde tot de latere hereniging van
Duitsland. In zijn tijd werd hij als
burgemeester immers geconfronteerd met de bouw van de Berlijnse
muur in 1961. Die had hij toen maar te accepteren in de
wetenschap dat niets de Sovjets hiervan zou kunnen weerhouden.
Brandt kon niet anders dan terugvechten zonder
ultimata, blokkades of sancties maar
wel door een dialoog te openen en te zorgen dat 700.000 inwoners
van West-Berlijn met kerstmis hun verwanten in Oost-Berlijn
konden bezoeken (dat was “normaal” niet meer mogelijk). De
Duitse buitenlandse politiek in die tijd was juist op verzoening
gericht in plaats van op confrontatie. Dit resulteerde erin dat
de voormalige Sovjet Unie niets te duchten had van het Westen
aangaande binnenlandse aangelegenheden en Moskou moest
garanderen dat de mensenrechten en de fundamentele vrijheden
zouden worden gerespecteerd. Dat laatste bleek een wassen neus.
Dit was in het verleden.
Terug naar het heden. Rusland is hoe je het wendt
of keert de grootste olie- en gasproducent ter wereld en
tegelijkertijd een ontwikkelingsland met een BBP van niet meer
dan ongeveer tweederde van het onze en daarmee minder gevoelig
voor sancties dan omgekeerd.
De ontwikkelingen in Oekraïne spelen
Putin onverminderd in de kaart,
zelfs al zou het oosten van dat land buiten de Russische
invloedssfeer raken. Het land hangt als het ware aan
Putin’s touwtje waar het op energie
aankomt. Oekraïne kan de kosten hiervan niet meer ophoesten en
is totaal afhankelijk van het Westen. Er staat nog een bedrag
van ca. $3 miljard open en dat zal moeten worden opgehoest door
het Westen. Hier lag de crux van de flirt tussen de EU en
Oekraïne. Voorts is de export van Oekraïne voor een belangrijk
deel afhankelijk van Rusland. Als dat kanaal opdroogt, wie moet
er dan bijpassen? U raadt het al. Dit gaat lijken op het vullen
van het vat der Danaïden of wel een bodemloze put.
Het zal intussen niemand ontgaan zijn dat de ISIS
(Sunni jongelui) een flinke bres in
Irak hebben geslagen met het in bezit nemen van de grootste
olievelden met een gezamenlijke hoeveelheid van een slordige 140
miljard vaten (4e in grootte na Rusland, Saudi-Arabië,
Iran) alsmede een grote stuwdam waarmee een substantieel deel
van het noorden onder water kan worden gezet.
Energie speelt ook een cruciale rol in Oekraïne
met Europa als mede afhankelijke. Het lijkt er op dat
Putin met z’n boycot op voedsel een
schot voor de Westerse energieboeg heeft willen geven en daarmee
z’n belangrijkste speelkaart nog tegen de borst houdt. Bij een
verdere escalatie van sancties kan een energiesanctie niet
uitblijven en is er opnieuw een casus belli gecreëerd
zoals de geschiedenis van de vorige eeuw in sterke mate door
olie werd gedicteerd. Benauwend is verder dat ISIS het niet
alleen gemunt heeft op de oliereserves van Irak maar ook op die
van Libië en verder de olierijke sub-Sahara. Daarmee een nieuwe
dimensie toevoegend aan het nieuwe Oost-West conflict.
In Europa hoeven we ons geen illusie te maken dat
ongeacht welke sanctie ook de Krim ooit weer in Oekraïense
handen komt. Niet alleen vanwege de Russische etniciteit aldaar
maar ook vanwege de veronderstelde grote olie- en gasvondsten in
de Zwarte Zee, waarmee Rusland opnieuw enige tientallen jaren
verder kan. Om dezelfde reden plant China bakens op de geclaimde
Senkaku en
Spratley eilanden in de Zuid-Chinese Zee. Amerika krijgt
het druk!
Wat dit alles voor goud betekent? Niets, zolang
‘da boyz’ in staat blijken de
goud- en olieprijs te blijven drukken! “Handen af van Oekraïne”
is intussen een gepasseerd station.
Robert Broncel
Copyright, 11 augustus 2014 |