(18 februari 2016)

“Centrale banken zijn gevaarlijk (vet gedrukt) en zinloos bezig”, zo stond er te lezen in een afgedrukt interview met macro econoom Richard Koo in de NRC van zaterdag j.l. Hij doelde op de miljarden zo niet biljoenen aan opgekochte staatsleningen in een poging de economie na het Lehman débâcle weer nieuw leven in te blazen. ‘Voorzichtigheidshalve’ voegde hij er aan toe: “het is zo stupide dat ik niet eens weet of de economie dat uiteindelijk overleeft”.

Natuurlijk weet hij dat wel maar het is in elk geval goed dat iemand uit “de spelonken” van de centrale banken zelf nu met dergelijk nieuws via de mainstream media naar buiten komt. Koo begon z’n loopbaan bij de Federal Reserve of New York en werd later als hoogleraar verbonden aan de Waseda Universiteit in Tokio door diverse Japanse regeringen/centrale bank als adviseur geraadpleegd. Zoals bekend ging de Japanse economie in 1989 onderuit als gevolg van de astronomisch opgedreven vastgoedmarkt. De Nikkei bereikte in die tijd een stand van ruim 40.000 punten, welk niveau verwerd tot een fata morgana terwijl de Japanse economie ‘at best’ stationair bleef ten koste van een staatsschuld richting 300% van het BBP.

Koo introduceerde de term “balansrecessie”, een term die intussen ook binnen het IMF is geland. Een balansrecessie ontstaat als er een zeepbel knapt en elke partij tegelijkertijd zijn balans probeert te repareren door schulden af te betalen, te sparen en er niemand meer is die wil lenen. Als gevolg daarvan geraakt de economie in een diep slop. Dat is ook de grootste angst onder de centrale bankiers die tegen beter weten in staats- en ander schuldpapier blijven opkopen zonder dat zulks tot dusver enig soulaas heeft geboden.

Hiermee werd en wordt tevens de indruk gewekt dat de financiële crisis achter de rug zou zijn toen evenwel recent opnieuw de paniek op de financiële markten toesloeg. Oorzaak? Niet anders dan misplaatste inschatting terwijl toch duidelijk zichtbaar was dat QE nauwelijks of niet leidde tot kapitaalinjecties in de reële economie. Voor zover er nog iets te verdienen viel, moest je in de emerging markets zijn die echter vergeven waren van dollarleningen, waarop sinds de Fed’s renteverhoging in december j.l. meer rente moet worden betaald. Met een rotgang kwam dat geld weer terug met de vraag waarheen nu? In olie, grondstoffen die sterk waren gekacheld? De veiligste oplossing werd gezocht in staatsleningen, hetgeen de rente op de 10-jarige Treasury in een luttel aantal maanden van 2,25% naar 1,75% deed zakken  of wel een daling van 22%.
 

De biljoenen aan overtollige cashreserves die bij de centrale banken zijn ontstaan acht Koo  als extreem gevaarlijk en het feit dat hij geen uitweg ziet, maakt het nog benauwender.

Dit is de facto ook precies het dilemma waarvoor de centrale banken zich geplaatst zien. Deze situatie aangeduid als een ‘dead end’ – er is geen weg meer terug en evenmin vooruit – is al diverse malen in mijn column aan de orde geweest en deze  lijkt zich thans aan te dienen. So, what’s next? Meer van het zelfde of  nog negatievere rentevoeten waarmee wordt aangegeven dat de intrinsieke waarde van ons fiatpapier van waardeloos tot waardelozer verwordt? Daarmee houden landen als Japan,  Zweden en Europa de Fed thans in een wurggreep.

In dit geval is de vraag stellen het antwoord geven. Het is niet anders gesteld dan met een ten dode gedoemde dope ‘addict’.

Intussen beginnen de scheuren in de muren van het monetaire bouwsel zich steeds duidelijker  af te tekenen en dat geldt niet alleen het dollardebiet maar zeker ook binnen de eurozone. Zo verscheen er van de hand van commentator Ambrose Evans-Pritchard in de Britse Telegraph een artikel met de titel ‘German Bail-in Plan For Government Bonds Risks Blowing Up The Euro’. Deze kreet was niet afkomstig van Ambrose zelf maar van topadviseur van de Duitse regering Peter Bofinger, lid van de invloedrijke Duitse Raad van Economische Adviseurs. Hij verwacht een speculatieve aanval op de euro en “als Italiaans politicus zou hij zo snel mogelijk voor de eigen valuta (lire) kiezen”.

Wat is de achtergrond hiervan? De Duitse Raad heeft opgeroepen tot “een Soeverein Insolventie Mechanisme”Dit om de geloofwaardigheid van de ‘no bailout’ clausule van het verdrag van Maastricht te herstellen. Dit plan heeft de steun van de Bundesbank en intussen ook van de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schaüble (2^e belangrijkste man binnen het Duitse kabinet). Intussen zijn er gevoelige “onderonsjes” gaande in de belangrijkste Europese hoofdsteden, die huivering teweegbrengen in zowel Rome, Madrid als in Lissabon, zo stond in dit artikel te lezen. De rentes aldaar zijn hierdoor weer in beweging gekomen.

Ze staan bekend als de 5 Wijzen van Duitsland, met links Bofinger
 

Onder dit nieuwe mechanisme zullen houders van staatsschuld in elke toekomstige schuldencrisis het nakijken hebben, ongeacht bij welke redding ook door het eurozone bail-out fonds ESM.  Bofinger gaf aan dat dit plan al snel tot een ‘self-fulfilling prophesy’ zou  leiden met een ‘bond run’ tot gevolg. U begrijpt het al: Duitsland wenst niet te worden meegesleurd in een dergelijke crisis en probeert hiermee de voeten droog te houden, met een verder in http://www.telegraph.co.uk/finance/economics/12158626/German-bail-in-pla...

Dat beleggers de draad kwijt raken en zich in ‘fear and greed’ gevat in sterke volatiliteit laten dynamiseren, valt te begrijpen. Deze volatiliteit beperkt zich niet alleen tot de beurzen maar is ook terug te vinden op de internationale valutamarkt. Zo tuimelde de euro in rap tempo met 120 basispunten nadat “onze vriend” Draghi toegaf weer te willen overgaan tot de aankoop van ‘busted bank loans’. Het siert “onze” Klaas Knot hier niet vóór te zijn.

Zelfs in een tijd dat de olieprijs in het laatste jaar met een slordige 70% is gedaald terwijl ook de euro versus de dollar met ruim 20% daalde. Draghi blijkt dus volstrekt machteloos nu de standaard parameters dreigen weg te vallen en het steeds minder aankomt op de prijs in plaats van de waarde van een economisch goed. Dit geldt in principe voor alle vermogensklassen. De enige parameter die nog even de kop kon opsteken was die van het goud dat in korte tijd tot $1.259 reikte. Goed,  je kon er op wachten dat er opnieuw een afservering zou volgen, omdat er onderwijl steeds meer vraagtekens achter het Fedbeleid werden en worden geplaatst.
 

De ‘volt face’ van ‘Government’ Sachs om binnen 5 dagen van een positieve tot een negatieve ‘outlook’ inzake het edelmetaal te komen, dient tegen deze achtergrond te worden bezien.

Je kunt er elke gewenste chart op loslaten maar dat is niet meer dan een zinloos tijdverdrijf. Goldman probeert vooralsnog de dagelijkse (winst)regie in deze manipulatief totaal verziekte markt te blijven voeren en zal ongetwijfeld door de Fed op de vingers zijn getikt om de angst voor een systeemcrisis zo veel mogelijk trachten weg te nemen. Een en ander kan niet anders worden belicht dan in het kader van de vertragingstactiek van de centrale banken waarachter de even machteloze regeringen zich trachten te verschuilen. Gezien de opgedroogde goudreserves op de COMEX (futuresbeurs in New York) lijkt ook deze regie op een ‘dead end’ af te stevenen met een “gevoelige” stijging van het edelmetaal tot uiteindelijk gevolg!

Volgens McKinsey bestaat de vrees dat de schuldgroei en de drukperssnelheid nog exponentieel zullen toenemen alvorens de handdoek in de ring wordt gegooid want een plan B – herstructurering van schuld en investering in infrastructuur – is er niet. Prioriteit 1 is immers om de beurzen koste wat het kost op peil te houden. Met alle kunstgrepen stijgen de kansen voor presidentskandidaten als Trump en Sanders die hierbij garen zullen spinnen.

Maar ook Bank of America/ML waar mijn zoon de ontwikkelingen nauwgezet blijft volgen, kwam met een opvallende uitspraak: ‘The Risk of Quantative Failure is Growing’ als optelsom van de mondiale recessie, de devaluatie van de Chinese munt, de ‘commodity bust’ en de faillissementen in de energiesector. Deze ontwikkelingen roepen om nieuwe QE en NIRPs (negatieve rente). Een belangrijke indicator wordt ook gevormd door de fixed-income debt yields die nu van positief naar negatief neigen, met een daling van $37,6 biljoen naar $32,5 biljoen of ruim $5 biljoen (12 nullen) in nog geen 9 maanden. Ook op deze wijze knaagt  het centrale bankbeleid aan de koopkracht van de spaarder, pensioenfondsen etc.

Tenslotte is er uiteraard nog de door mij regelmatig geciteerde David Stockman, voormalig budget directeur onder president Reagan, die onlangs met een artikel uitkwam onder de titel: ‘Central Bankers Have Turned the Global Financial System Into A Doomsday Machine’. Kortom, de litanie zwelt aan en wordt vervolgd.

Robert Broncel

Copyright, 18 februari 2016

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel