Header


Homepage | De Markt | Portefeuille | Quotes| Archives | Aanmelden | Contact
 

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

ANDERE TIJDEN XXXXX
(16 augustus 2021)

Een bekende uitspraak van Socrates was “houd zicht op jezelf!” Twee duizend jaar later zou hij hieraan ongetwijfeld hebben toegevoegd “én op je omgeving”! Zo zijn er vijftig jaar geleden twee kapitale blunders gemaakt die meer dan ooit om herstel schreeuwen. Ecologisch betrof het de bizarre afkoop van het Rapport van de Club van Rome door “de olieboeren” en monetair/economisch de “opportunistische” dollar/goud loskoppeling door toenmalig president Nixon.

Beide blunders blijken tot onomkeerbare ontwikkelingen te verworden! Op ecologisch terrein zijn er intussen veel krachten gemobiliseerd om regeringsleiders en bestuurders uit het bedrijfsleven te overtuigen van het zoveel mogelijk in stand houden van onze “habitat”. Of de bindende UNFCC klimaatovereenkomst (Parijs 2015) voldoende hout snijdt teneinde een vergaande klimaatverandering in te dammen, valt nog te bezien. Op monetair terrein daarentegen zijn er echter officieel nooit stemmen opgegaan om zowel regeringsleiders als hun volgzame centrale bankiers ervan te overtuigen sinds 2008 slechts aan een dood paard op een doodlopend pad te trekken!

Schuldinflatie
Een weg terug op het ecologische traject is nog in zicht maar zo niet op monetair terrein, dat dankzij Richard Nixon’s ‘dirty deed’ gedagtekend 15 augustus 1971 tot een monetaire prairie is verworden. Niets staat het Witte Huis, Capitol Hill noch de Federal Reserve in de weg om ad random geld bij te drukken c.q. te spenderen. Het jongste staaltje betreft het passeren van een budget resolution door de Senaat met een prijskaartje van $3,5 biljoen boven op de totaal uitgegroeide staatsschuld ad $9 biljoen (12 nullen). Schuldinflatie is dan wat rest!

President Biden hoopt hiermee een tweede termijn voor de Democratische partij binnen te slepen. Dit “kunstje” van voorganger Trump afgekeken hebbend, zullen de Republikeinen hiertegen minder makkelijk “nee” kunnen zeggen. Maar het betreft natuurlijk puur ‘a debauch of the currency’ (valsemunterij), die de immense schuldgroei alleen maar verder aanzet en op deze wijze niet meer te saneren valt! Zoals reeds eerder in deze column gemeld, had Lenin “dit euvel” 100 jaar geleden al voorspeld. Hij wist alleen niet “wanneer” en evenmin dat zijn Sovjet-Unie aan een soortgelijk euvel zelfs 30 jaar eerder ten prooi zou vallen! De implosie van de Sovjet-Unie is in de Westerse pers een zachte dood gestorven.

De zwakke enkels van politici in het algemeen bleken al sinds de Romeinen met het visieloos voorzien in “brood en spelen” en heden ten dage in het uitdelen van “sigaren uit eigen doos”. Alleen een vaste goudkoppeling zoals vóór WO I biedt uitzicht op een evenwichtig groeiende economie vrij van inflatie! Deze connectie is genoegzaam bekend maar er moest nog al eens aan geknaagd en gezaagd worden om er politiek voordeel uit te slaan.

Niemand minder dan klassiek liberaal econoom Jacques Rueff (1896 – 1978) doorzag feilloos de feilen van Bretton Woods (1944), waarbij de dollar als voorbestemde valuta gekoppeld aan goud de wereld reservestatus toebedeeld kreeg. Dit zonder dat andere centrale banken een goudkoppeling nodig zouden hebben. Immers, die centrale banken zouden te allen tijde dollars tegen Amerikaans goud à raison van $35 per ounce kunnen blijven omzetten.

Dat ging goed totdat de Amerikaanse schulden als gevolg van president Johnson’s Great Society (sociale programma’s) maar vooral vanwege de veel te dure Vietnam oorlog het goudgerande imago van de dollar veranderden in een “schuldgerande” valuta. Op grond hiervan begon de dollar het vertrouwen van buitenlandse centrale banken aangestuurd door de Franse centrale bank te verliezen die daarop ‘en masse’ hun (reserve)dollars begonnen aan te bieden. Het was toenmalig president De Gaulle aangestuurd door Rueff, die hiertoe in 1965 de aanzet gaf.

Het gevolg was dat de Amerikaanse goudreserves zodanig begonnen te slinken dat toenmalig president Nixon in 1971 niets beters wist te doen dan Bretton Woods naar de historie te verwijzen. Met als eindresultaat dat de intussen totaal in schulden gedrenkte dollar nog slechts “hangt” aan een vooralsnog onbekende hoeveelheid goud die voor het laatst in 1953 werd geaudit.

Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) probeerde vervolgens nog om middels de creatie van de Special Drawing Rights (SDR) een soort vehikel uit te zetten als een internationaal settlement arrangement ter voorkoming van een verdere verstoring van het internationale handels- en geldverkeer. Een doodgeboren kindje daar het een mandje van de belangrijkste valuta betreft, waarvan de koopkracht evenzeer is verwaterd als de dollar.

Rueff beschrijft deze ontwikkeling in zijn boek ‘Le Péché Monêtaire de l’Occident, vertaald in “de Monetaire Zonde van het Westen”. Dat boekwerk zou op het vakgebied Monetaire Economie ter universiteit als primaire leerstof gedoceerd dienen te worden! Intussen zijn alle centrale banken “onder de paraplu” van de Amerikaanse Federal Reserve totaal vastgelopen en gedoemd het aldaar uitgerolde schuldenscenario te blijven volgen totdat mondiaal de achterdeur met een enorme dreun in het slot valt.

De voortekenen liegen er niet om:
  • “Met behulp van corona” omvat het Amerikaanse overheidsaandeel in de economie thans ruim 30% tegen “nog slechts” 22% vóór de lockdown, terwijl Europa al op weg richting bijna 50% schiet; bijeengenomen schuift e.e.a. in de richting van een regelrecht centraal geleide economie – waarvan kennen we die ook al weer?
  • De Amerikaanse schuld is volgens het International Institute of Finance (IIF) in Washington uitgegroeid tot bijna $29 biljoen, waarvan ruim 20% voor rekening van 2020 kwam en nog aldoor snel aangroeiend is, terwijl de inkomsten op ca. $3,6 biljoen bleven steken
  • Circa een kwart hiervan bevindt zich in buitenlandse handen (China, Japan, Rusland)
  • Het Amerikaanse BBP getaxeerd voor dit jaar rust op bijna $23 biljoen, of een schuldratio tot boven 120%
  • De huidige bail-out som van de staatspensioenfondsen wordt getaxeerd op ruim $7 biljoen
  • De Congressional Budget Office (CBO) schat dat bij een gemiddelde rentevoet van 4,9% op de 10-jarige lening het rente bestanddeel op de uitstaande schuld zou oplopen tot een slordige 30%
  • De totale wereldschuld is mede dankzij corona in 2020 met $24 biljoen aangegroeid tot $281 biljoen en eveneens nog altijd sterk aangroeiend
Een dreigende inflatie hierover heen zal de grondvesten van het mondiale monetaire systeem evenmin ongemoeid laten. Wie koopt er ueberhaupt bij 4% inflatie nog een 10-jarige Treasury met een yield van 1,30%? Voorts blijft de vraag tot welke hoogte de inflatie blijft oplopen zonder dat de rente kan worden verhoogd om deze in te dammen. Evenmin is er nog voldoende zicht op de economie. Deze kan natuurlijk met extra gratis geld worden gestut maar of dat uitzicht op een voldoende groei biedt, lijkt steeds minder waarschijnlijk. In sommige kringen wordt rekening gehouden met stagflatie, combinatie van een haperende economie en een oplopende inflatie die een eigen leven zou kunnen gaan leiden. Kortom, de toekomst is absoluut niet minder ongewis. Zie ook onderstaande charts.

De bron van deze charts: de zeer betrouwbare universiteit van Michigan.

Geen van deze verwachtingen bieden veel vooruitzicht op betere tijden. Bovendien gaf de CRB (Commodity Research Bureau Index een stijging weer van 45% over de laatste 12 maanden. De inflatie verwachtingen vloeien vooral voort uit de hogere olieprijs, verstoorde distributielijnen met langdurige scheepsfiles in de containerhavens (corona) en de stijgende voedselprijzen als gevolg van verstoring van de landbouw cycli (klimaat) – (aanhoudend) te droog of te nat dan wel te koud of te warm. De voedselproducenten in het westen van de V.S. maar ook in delen van Afrika en Zuid-Amerika hebben hieronder steeds meer te lijden.

Koopkracht inundatie
Afgezien van de Romeinen, die de zilverwaarde van hun denarius steeds verder uitholden, was er ook in het latere deel van de monetaire historie in feite weinig beter nieuws onder de zon anders dan altijd weer koopkrachtverwatering. Het laatste kunstje van de Romeinen betrof betaling in zout (sal), waarvan ons salaris is afgeleid. Daarop namen destijds de huurlingen bezit van de stad Rome en implodeerde het onaantastbaar geachte Romeinse Rijk bijna over night. Sinds het jaar O is er op dit vlak in feite weinig bijgeleerd!

Voor ons land voor zover je daarvan in die tijd kon spreken, kende de 80-jarige oorlog met Spanje, gevolgd door de confrontaties met Engeland eveneens een dramatisch monetair verloop. Als de onderliggende verleden 600 jaar monetaire “reflectie” al enige indicatie mogen bieden dan lijken de dollardagen wel geteld en zoals gemeld geldt dat ook de andere aan de dollar gerelateerde valuta’s!

Met de aantekening dat er in veel landen tegen Duitsland samen met Nederland wordt aangekeken als de belangrijkste dragers van de euromunt gezien het relatief evenwichtig gevoerde financieel/economisch beleid. De middelste kolom geeft de huidige goudwaarde in de lokale munt weer. Beter is natuurlijk de gedaalde waarde van de bovenliggende munten tegen goud in de rechter flank in gedachten te houden. Argentinië idem Libanon, Zimbabwe, Venezuela gelden in deze context monetair als “het slechtste jongetje van de klas”, maar hiervan ligt niemand wakker zolang de inwoners nog niet bij de buurlanden aankloppen.

Goud
Tegen alle verhoudingen en verwachtingen in werd goud deze maand in korte tijd opnieuw in een paar halen weggezet als “een allerminst betrouwbare koopkrachtbarometer”. Moest hiermee het vertrouwen in de dollar opnieuw gestut worden of spelen er juist ook andere beweegredenen? Ook ditmaal ging het weer om een gigantische operatie, waarbij in een mum van tijd een slordige 15% van de jaarproductie werd verhandeld!

In de loop der jaren is in elk geval opnieuw duidelijk geworden dat “de obscure” BIS (Bank of International Settlements) te Basel een centrale rol speelt in de spooky bewegingen van het edelmetaal (geldt ook voor zilver) op de COMEX futures beurs in New York. Middels de hand- en spandiensten van de bullion banks voert de BIS zgn. gold swabs uit die tijdelijk een sterk negatief effect hebben op de bewegingen van het in dollars genoteerde goud.

In deze zgn. vrije open markteconomie is er vanuit Basel helaas nooit een verklaring of motivatie uitgebracht met antwoord op de vraag “waarom”. Dus kennelijk heeft de BIS iets te verbergen. Het zou kunnen gaan om het faciliteren van andere centrale banken waar ook ter wereld (ze zijn alle lid van “deze club”) hun dollarreserves tegen de laagst mogelijke papierprijs om te zetten in goud. Een andere reden kan zijn om de bullion banks een handje te helpen teneinde hun short posities op de COMEX in overeenstemming te brengen met de nieuwe “Basel 3” verordeningen, zoals eerder dit jaar aangekondigd.

De redenen laten zich raden: anticipatie op de implosie van het intussen volledig vrijgegeven, stuurloze monetaire systeem,‘hooked by immense debts and a zero interest rate’ (David Stockman, voormalig Budget Director onder president Reagan).

Robert Broncel

Copyright, 16 augustus 2021

NB. deze column wordt ook verstuurd naar DNB president Klaas Knot en ECB president Christine Lagarde.
 

 

 

<< vorige

volgende >>

 

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2019 © Robert Broncel