|
Geen werelddeel ligt strategisch voor de V.S. zo
gevoelig als het Midden-Oosten. De reden kent u en dat is nog
steeds olie. Het verdedigen van de Amerikaanse welvaart is
prioriteit nummer één, waartoe tot dus ver alle middelen
geheiligd lijken te zijn. Iran eist in deze regio de hoofdrol
op.
Intussen heeft Obama laten doorschemeren bereid
te zijn de toevoer van geraffineerde olie en gasproducten naar
Iran te blokkeren, indien het land niet bereid is om
onderhandelingen aan te gaan over het atoomprogramma. Hieraan
voorafgaande hebben Iran en de V.S. al uitgebreide
voorbereidingen tot een oorlogsconfrontatie genomen.
Rapporten
Volgens een rapport in Times Online bezit Iran de
kennis om een nucleaire bom te maken en tot ontploffing te
brengen. Het wachten zou zijn op groenlicht van Ayatolla Ali
Khamenei. Ook is bekend op welk wapen
deze ‘warhead’ zou worden geplaatst, nl. de Shihab-3 raket. Deze
raket wordt in Israël zeer gevreesd. Eveneens meldt de Times dat
Iran niet meer dan zes maanden nodig heeft om ‘de bom’ gereed te
hebben. Het zal een bom zijn gebaseerd op een zgn. multipoint
initiation system, waarbij verrijkt uranium wordt verpakt in
buitengewoon explosief materiaal. Het verrijkte uranium voor een
bom van 30 kg ligt al gereed in de ‘onderaardse gewelven’ van
Natanz en Arak in centraal Iran. Volgens rapporten van de Britse
Inlichtingendienst behoeft er aan de juistheid van deze
informatie niet te worden getwijfeld.
‘Tijd’bom
Intussen klikt de klok voort tot volgende maand
wanneer de ‘deadline’ (toepasselijk woord) tot onderhandelingen
afloopt. Indien Iran dan nog niet aan de onderhandelingstafel is
te krijgen dan zullen Amerika, Engeland en Frankrijk aandringen
op strengere sancties van de V.N. Die zullen alleen effectief
kunnen zijn, indien Rusland en China hun veto niet inzetten.
Gezien hun belangen en gezien hun opstelling in
de kwestie Irak moeten we hiervan geen al te grote verwachtingen
koesteren.
Hoe heeft het zover kunnen komen? Een situatie
die bij bits and pieces 'vanuit het ‘grijze verleden’ is
voortgevloeid uit door Westers belang geïnstigeerde optredens en
ingrepen.
Getekend door Westers geo/strategisch denken
Na de implosie van het Ottomaanse Rijk moest er
invulling worden gegeven aan het geo/politieke vacuüm ontstaan
in een groot deel van het Midden-Oosten dat zo lang onder de
‘hoede’ van dit Rijk had gestaan. ‘Bijkomstigheid’ was dat er
olie in de bodem bleek te zitten. Na WO II werden een aantal van
deze gebieden onder Brits en Frans mandaat gesteld, waarmee men
hoopte tijd te winnen voor een definitieve invulling. Dit gold
o.m. voor de gebieden die we kennen als Syrië, Libanon (Frans)
en Irak, Jordanië, Palestina (huidig Israël) en het Arabisch
schiereiland (Brits). Aan de hand van de landsgrenzen kun je
zien dat deze deels op de achterkant van een sigarendoosje zijn
ingetekend, zodanig dat vooral de oliebelangen ingebed lagen.
Veel minder werd rekening gehouden met de etnische relaties. Zo
zie je bijvoorbeeld dat de Sjiïten in het latere Irak gescheiden
werden van hun broeders in Iran en de Iraakse Koerden definitief
werden gescheiden van hun Perzische en Turkse broeders, terwijl
de gevolgen voor de Palestijnen het meest dramatisch zijn
geworden.
Voedingsbodem voor confrontatie
Goed, deze historie mag als bekend worden
verondersteld. De regio met Irak en Iran voorop geldt als de
bakermat van onze beschaving die duizenden jaren teruggaat. Dat
is goed om te weten, omdat van oudsher in deze regio een zeer
sterke cultuur-historische identiteit ligt verankerd, waarvoor
men vanuit het Westen te weinig respect en erkenning heeft
teruggekregen.
De Britten en daarop de Amerikanen bezagen het
Midden-Oosten uitsluitend door een bijna magische geo/strategische
(U.S.S.R.!) en tegelijk economische machtsbril (olie!). Daar
ligt ook de basis voor de voedingsbodem van de confrontatie
tussen de Moslim- en de Westerse (christen)wereld. Obama doet nu
een poging deze ideologische tegenstelling te doorbreken dan wel
te neutraliseren. Dit in tegenstelling tot zijn voorganger Bush
die er liever kruid (‘as van het kwaad’!) onder legde.
Zo is Bush na de aanslag op 9/11 dit gebied
zonder veel nadenken over de gevolgen krijgshaftig
binnengestormd. De doelen zijn niet bereikt en Osama bin Laden
is nog steeds niet gevonden. Laat staan dat er is nagedacht over
de wijze waarop de culturele verschillen zouden kunnen worden
overbrugd. Vooral de omissie van dit laatste zal niet anders dan
tot het bankroet van ‘onze’ missie aldaar leiden! Obama kreeg
een peperdure erfenis mee en moet nu puin ruimen, daarbij
rekening houdend met de conservatieve achterban in z’n eigen
land. Vanuit zijn ‘roots’ zou hij wellicht dé westerling kunnen
zijn om deze relaties enigszins te saneren, maar veel verder dan
een ‘lame duck’ (tamme eend) rol zal hij wel niet komen.
Fouten in het verleden….
De interventies gingen echter al veel verder
terug met een door de Britten geïnstalleerd koningschap in Irak,
dat maar een kort leven was beschoren. Voorts met de inauguratie
van een de V.S. wel gezinde en veel te westers ingestelde sjah,
na de bewuste liquidatie (CIA?) van de nationalistisch
ingestelde olieminister Mossadeqh in Iran. Deze wenste nog in de
jaren ’50 niet zonder meer de olie aan de Westerse
oliemaatschappijen te verkwanselen.
Gevolgen
De sjah werd op zijn beurt in 1979 verjaagd door
Khomeini, die een clericale dictatuur heeft nagelaten. Na de
mislukte verkiezingsronde in juni j.l. is het openlijk beginnen
te gisten in dit land, omdat de bevolking – vooral de jongere
generatie – meer vrijheid wenst. Meestal komt die er op goed
moment ook. Met argusogen wordt er thans naar Teheran gekeken.
Vindt een nieuwe (fluwelen) revolutie van binnenuit plaats of
moet deze toch van buitenaf worden aangezet?
Oorlogsdreiging
Ten tijde van George Bush lagen er al diverse
scenario’s gereed. Een verwachte aanval op Iran vóórdat Bush zou
aftreden bleef uit, omdat de V.S. vorig jaar in de financiële
crisis belandde. Dat deze oorlog lang niet denkbeeldig was,
bleek o.m. uit een boekwerk van de hand van
redacteur/verslaggever en publicist Daan de Wit, met als titel
‘De volgende Oorlog’. Hierin kan men lezen dat er vergevorderde
plannen voor een oorlog bestaan, met diverse scenario’s. Hij
bestempelt zijn werk als ‘onmisbaar voor eenieder die de actuele
verslaggeving rond de kwestie Iran in de juiste context wil
plaatsen’. Hij putte uit een schat van ruim 1.500 bronnen, te
uitvoerig om in zijn boek op te nemen. Hij heeft hiertoe een
aparte website geopend onder de titel
www.devolgendeoorlog.nl. Ook zijn hierin de voetnoten
opgenomen.
Eveneens interessant is het boek van Iran expert
Kenneth R. Timmerman (van Nederlandse komaf) met de evenmin iets
aan de verbeelding overlatende titel ‘Six Days to War’, met een
draaiboek op welke wijze de oorlog tussen de V.S. en Iran zich
zal ontvouwen. Hij zegt dat deze oorlog sneller is te verwachten
dan je zou denken. Hij baseert deze verwachting op basis van
uitspraken van generaal David Patraeus, vorig commandant in Irak
en nu hoofd van het Amerikaanse Central Command, aan het Congres
en voorts op bevindingen van de
Israëlische
geheime dienst en tenslotte wat wordt genoemd een
‘key planning document’ ontwikkeld door de Iraanse marine.
Aanleiding
Tot vóór de jongste verkiezingen bestond de
indruk dat de huidige regering in Iran nog stevig in het zadel
zat. Onder Bush zag men in Iran’s nucleaire plannen voldoende
aanleiding om à la Irak van buitenaf een totale aanval uit te
voeren met het tweeledig doel: de omverwerping van het regime te
bewerkstelligen alsmede het onschadelijk maken van Iran’s
nucleaire installaties. Let wel: tot dusver is niet vastgesteld
dat Iran iets onoirbaars uitvoert dat een inbreuk zou maken op
het zgn. anti-proliferatieverdrag dat het land mede heeft
ondertekend. Juist uit hoofde hiervan is het gehouden nucleaire
energie op te wekken, dit in tegenstelling tot
niet-ondertekenaars als India en Pakistan die zonder oppositie
van de V.S. een A-bom bezitten.
Noot: Ondanks eerdere
pogingen van Ahmadinejad om op een of andere wijze met de V.S.
tot een vergelijk te komen, bleek de George Bush clan (Dick
Cheney en Condoliza Rice) de dialoog met Iran nooit te hebben
gezocht. Er bleek voorkeur voor een ander regime, waarin men
meer vertrouwen kon hebben dan dat van het huidige anti-westerse
en fanate ‘kalifaat’.
Motief
Dus een reële reden voor een militaire
‘oplossing’ was er aanvankelijk niet. Alleen Israël voelt zich
aangesproken vanwege de uitspraken van Ahmadinejad dat Israël
van de kaart zou moeten worden geveegd. Ook A’s ontkenning van
de Holocaust zit ze niet lekker. Althans zo zijn A’s woorden
vanuit het Farzi voor dit motief geïnterpreteerd. Daarop heeft
Israël vorig jaar zomer reeds z’n tanden laten zien middels de
grootste militaire oefening aller tijden met nagenoeg de gehele
luchtmacht hangend boven de Middellandse Zee (het landterritoir
is daarvoor te klein!). De aanval is zoals gezegd nadien
uitgebleven.
Intussen blijkt premier Natanyahu in een
vertrouwelijk onderhoud van president Obama ‘carte blanche’ te
hebben gekregen om een zgn. pre-emptive strike uit te voeren op
de nucleaire installaties van Iran. Volgens het Massachusetts
Institute of Technology (M.I.T.) zijn alle doelen al nauwkeurig
in kaart gebracht. Het land wordt voortdurend bespioneerd door
onbemande inspectievliegtuigen, zgn. drones. De Amerikanen
kunnen een dergelijke aanval gemakkelijk vanuit het Iraakse
luchtruim met AWACS toestellen begeleiden.
Obama zal deze ‘gunst’ met enige tegenzin hebben
verleend. Maar een nucleaire aanval vanuit Iran is wel Israël’s
grootste angst. Bovendien geldt Israël nog steeds als Amerika’s
vooruitgeschoven post in het Midden-Oosten. In het kader van een
Global Strike plan, waarbij de V.S. binnen een halve dag
waar ook ter wereld kunnen toeslaan, verkeert de Amerikaanse
marine ‘in alle stilte’ nog steeds op volle oorlogssterkte in de
Perzische Golf en houdt Iran mede in een omsingeling (vanuit
Irak en Afghanistan).
Moeilijk in te schatten gevolgen
De vraag is of zo’n aanval doeltreffend zal zijn,
is nog onduidelijk. Iran beschikt intussen over een geavanceerd
Russisch luchtafweersysteem, Tor M-1 geheten. Bovendien bevindt
het ‘heilige der heiligen’ van Iran’s atoomproductie zich diep
onder de grond en is daardoor wellicht niet gevoelig voor welke
bunker buster dan ook. Vraag twee is wat er daarna
moet/gaat gebeuren? Er zullen ongetwijfeld zowel mede- als
tegenkrachten worden opgeroepen en hoe bied je die het hoofd?
Wat is de rol van China en Rusland?
Saudi-Arabië met de ‘dwergstaatjes’ aan de ene
zijde van de Rode Zee zullen weinig kabaal maken. Als
Soennitische staten zitten ze niet te wachten op een nucleaire
shiïtische buurman. Ook van de door de V.S. financieel aan
banden gelegde staten als Egypte en Jordanië valt weinig te
verwachten. Maar anders ligt dat met Syrië, Hezbollah in Libanon
en mogelijk Hamas in Gaza. Voorts is ongewis hoe Iran zal omgaan
met de olieleveranties. Zelfs ook al wordt hiermee slechts
gedreigd dan heeft dat direct impact op de olieprijs. Tenzij er
een regimewisseling kan worden afgedwongen zal een en ander niet
veel meer dan inflatie opleveren. Met dit laatste zal de V.S.
ook niet zijn ingenomen vanwege de reeds sterk verzwakte
economie.
Afleiding
Of deze atoomsoep zo heet wordt gegeten als deze
is opgediend, blijft de vraag. Voormalig wapeninspecteur en
hoofd van de VN ontwapeningscommissie Scott Ritter meent dat een
oorlog met Iran niet te vermijden zal zijn. Je moet daarbij ook
nog denken aan een oorlog die wordt geïnitieerd als afleiding
voor de schier onoplosbare schuldproblemen van de V.S. Duidelijk
is wel dat er in dit opzicht nog maar twee scenario’s openstaan:
a) debt
default – het niet meer kunnen
inlossen van de triljoenen schulden, zelfs niet meer door middel
van de geldpers – geen optie!
b)
(hyper)inflatie, waarbij al een
scenario klaar ligt voor een ‘gecontroleerde’ inflatie (in het
gunstigste geval).
Om rekening mee te houden
Een in scène gezet toeval bijv. in de Perzische
Golf (à la Tonkin in Vietnam in 1965) om een confrontatie met
Iran uit te lokken vormt dan een mooi excuus voor een uit de
hand lopende inflatie, aangezet door een sterk stijgende
olieprijs met andere commodities in het kielzog.
Het wordt dan Risk en Stratego tegelijk!
Robert Broncel
copyright 18 augustus 2009 |
